ΣΥΡΙΖΑ: ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ΜΕ ΠΟΙΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ;

Του Φίλιππου Βαμβουκάκη

Όταν η αριστερά μιλάει για τομές και ανοίγματα, συνήθως υπάρχει η επιφύλαξη της συστημικής «επιμόλυνσης». Άλλωστε δεν είναι λίγα τα παραδείγματα της πλήρους ενσωμάτωσης κομμάτων του αριστερού – προοδευτικού τόξου, στο πλαίσιο της κυρίαρχης πολιτικής και ιδεολογίας αλλά και των  σχετικών αξιών, σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Ιστορικά έχουν αποτυπωθεί πολλών ειδών «επιμολύνσεις»: αυτή της αδιαμεσολάβητης επαφής με την κοινωνία και τους αγώνες της, αλλά και αυτή της «προσβολής» από τον «ιό» της κυβερνησιμότητας, δίχως ιδεολογικές αντιστάσεις και αξιακούς κώδικες. Όμως, υπάρχει και ο «ιός» του αναχωρητισμού, που βολεύει την αριστερά της αποφυγής της ευθύνης της «διαχείρισης» και της «τριβής» με τους αστικούς θεσμούς.

Η επιλογή βρίσκεται στο ίδιο το κόμμα και στις συλλογικές αποφάσεις του: Αφορά στον σχεδιασμό να καταστούν οι ιδέες της αριστεράς για κοινωνικό, πολιτισμικό και οικολογικό μετασχηματισμό -με δημοκρατία και ελευθερία- ηγεμονικές στην πράξη.

Όσο πιο κοντά βρίσκεται η αριστερά στην διακυβέρνηση, τόσο πιο μεγάλη είναι η ανάγκη να ενδυναμώνει η ιδεολογική δουλειά στο εσωτερικό της και στις κοινωνικές ομάδες που εκπροσωπεί. Διαφορετικά η λειτουργία της δε θα διαφέρει από αυτή των άλλων κομμάτων εξουσίας, που συνίσταται κύρια στο μοίρασμα των «ωφελημάτων» της στρεβλής ανάπτυξης και των «λαφύρων» ενός καταλεηλατημένου δημόσιου τομέα.

• Το επίδικο του σήμερα

Η κρίση που βίωσε η ελληνική πολιτεία, δεν ήταν απλά δημοσιονομική.  Ήταν το αποτέλεσμα της ίδιας της φύσης του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας το οποίο δεν της επέτρεψε  να μετασχηματιστεί σε μια οικονομία γνώσης που επενδύει στο εργατικό δυναμικό της. Μετά από δέκα σχεδόν χρόνια υφεσιακού κύκλου, αυτό που απαιτείται είναι η μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό υπόδειγμα το οποίο θα έχει στον πυρήνα του την καινοτομία, την αλληλέγγυα κοινωνική οικονομία και την υγιή επιχειρηματικότητα. Η μετάβαση αυτή προϋποθέτει ριζοσπαστικούς μετασχηματισμούς στη δημόσια διοίκηση, στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, στις επιχειρήσεις αλλά και στο ανθρώπινο δυναμικό.

Για να υποστηριχτεί όμως αυτό απαιτείται η συγκρότηση ενός προοδευτικού κοινωνικού μετώπου. Το μέτωπο αυτό μπορεί να αποτελέσει τον εγγυητή των τομών που θα μετασχηματίσουν την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να επιτελέσει το σκοπό του, μόνο ως ο πολιτικός φορέας του προοδευτικού αυτού μετώπου. Εάν στα πλαίσια μιας πλατιάς συμμετοχικής διαδικασίας η πολιτική του αναπαραγωγή συνδυαστεί με τον πολλαπλασιασμό του κοινωνικού του εκτοπίσματος, ενδυναμώνοντας το ιδεολογικό του στίγμα, συνθέτοντας πλειοψηφικούς κοινωνικούς συσχετισμούς, θα έχει πετύχει να παίξει έναν πρωτοποριακό για τα δεδομένα της ιστορικής συγκυρίας, ρόλο.

• Το «ψηφιακό» κόμμα: Το άλογο μπροστά από το κάρο;

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υπό αυτές τις προϋποθέσεις αποτελεί ένα επικουρικό "εργαλείο". Φτάνει το κόμμα να μη θελήσει να μπει στον πειρασμό αντικατάστασης του ζωντανού εαυτού του με κάτι άυλο, εναποθέτοντάς σε αυτό την επίλυση όλων των ζητημάτων. Απαραίτητη προϋπόθεση: Η λειτουργία του ως «συλλογικός διανοούμενος», ως «Συλλογικός Ηγεμόνας» με τη γκραμσιανή έννοια. Γιατί το «κόμμα» της αριστεράς, δεν αποτελεί απλό εκπρόσωπο κοινωνικών ομάδων, αλλά λειτουργεί ως «παιδαγωγός», «διαπλαστής» και «οργανωτής» μιας κοινωνικής συμμαχίας που τη μετασχηματίζει σε «ιστορικό μπλοκ» ανατροπής.     

    

Η ηλεκτρονική εποχή μεταβάλλει ήδη την καθημερινότητα όλων. Η άρνησή της αναγκαιότητας του ψηφιακού μετασχηματισμού κινείται στα όρια ενός ανιστόρητου ιδεαλισμού. Η παράβλεψη των υλικών συνθηκών κινείται πέρα και έξω από τις θεωρητικές προσεγγίσεις της αριστεράς. Χρειάζεται να μπει κανείς μέσα στο ψηφιακό τρένο και να κάνει το ταξίδι. Ο προορισμός παραμένει σταθερός. Το νέο κόμμα δεν αποτελεί μια ύπαρξη «εν κενώ»: Μόνο οι κύριες, ιστορικά διαμορφωμένες ιδεολογικές, πολιτικές, και πολιτισμικές συνισταμένες, μπορούν να αποτελέσουν τις  βάσεις πάνω στις οποίες θα στηριχτεί το νέο εγχείρημα.

Προφανώς αναδύονται ερωτήματα που χρήζουν συλλογικής απάντησης και κυρίως πόσο «ζωντανό» κομματικό χώρο θα διεκδικήσει η «ψηφιακή συνιστώσα» και πόσους βαθμούς αυτονομίας θα έχει σε σχέση με το «κλασικό κόμμα». Το σίγουρο είναι ότι πρέπει να διασφαλιστούν η διαφάνεια, η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων και η δημοκρατία, ώστε να μην υπάρξει διολίσθηση από τη σημερινή στασιμότητα, σε μια μεταδημοκρατική χίμαιρα ψευδεπίγραφης κινητικότητας, σε ένα απολίτικο, ασπόνδυλο κάτι, με μια επίφαση δημοκρατικότητας.

Δεν καθορίζεται σήμερα «εντός και επί τα αυτά» η έκβαση του αγώνα, αλλά στους υλικούς και άυλους χώρους δράσης και έκφρασης των ανθρώπων, εκεί που υπάρχουν ή δημιουργούνται συνθήκες ουσιαστικής κοινωνικής και πολιτικής παρέμβασης. Το «ψηφιακό σύμπαν» περιλαμβάνεται a priori στους χώρους αυτούς.

• Οι Προκλήσεις και οι "σειρήνες"...

Η έλλειψη ενός συνεκτικού, οικουμενικού και αξιοβίωτου προοδευτικού οράματος, καθώς και η ανιστόρητη πολυδιάσπαση του ευρύτερου χώρου της αριστεράς, καθιστούν αδήριτη την ανάγκη συμπαράταξης ευρέων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, ως αντίσταση στην κυρίαρχη ιδεολογία, πράξη και τάξη. Το μη σχηματοποιημένο όραμα, αποτελεί ταυτόχρονα και μια ευκαιρία συνδιαμόρφωσής του από τα κάτω. Η κυβερνητική εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη προς αυτήν την κατεύθυνση.

Σε μια πορεία απομαζικοποίησης, αποδυνάμωσης του ιδεολογικού σκέλους και «παθητικοποίησης», το συλλογικό εμείς τείνει να συναρθρώνεται ολοένα και περισσότερο από την τεχνητή συγκόλληση των θραυσμάτων ξεχωριστών ατομισμών, ή συνδεδεμένων μαζί τους ομάδων. Τίποτε πιο συντηρητικό από αυτό, καθώς συμβαδίζει με τη σταδιακή «κρατικοποίηση» των κομματικών στελεχών, την «αυτονόμηση» των κοινοβουλευτικών και την ευδοκίμηση παραγοντισμών. Αυτό συμβάλει στην απομάκρυνση από την κοινωνία και στην «καρτελοποίηση» του κόμματος.

Τα αποϊδεολογικοποιημένα κόμματα-καρτέλ, «εμπορεύονται» τα ίδια προϊόντα και απαιτούν υψηλή ένταση κεφαλαίου (σύμβουλοι ηγεμόνων) και όχι υψηλή ένταση εργασίας (ακτιβιστές και ιδεολόγοι). Η «πελατεία» τους μοιραία αποτελείται από αγοραστές «προϊόντων» και όχι ιδεών. Αυτή η πελατεία με ευκολία κινείται από το ένα κόμμα-προϊόν στο άλλο. Αυτό αποτελεί μια μεγάλη παγίδα αλλοτρίωσης και δεν μπορεί να έχει σχέση με την αριστερά που φιλοδοξεί να ριζώσει στην κοινωνία, να ζυμωθεί με αυτήν και να αντλήσει δύναμη αμφισβήτησης και ανατροπής.

Η συνέχεια στον ανοικτό διάλογο, στους κοινωνικούς  αγώνες, στα πληκτρολόγια και στις… οθόνες.

Ο Φίλιππος Βαμβουκάκης είναι μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ 

ΣΤΟΥΣ ΕΚΒΙΑΣΜΟΥΣ ΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ!

Του Φίλιππου Βαμβουκάκη

Ακόμα και εάν προσεγγίσουμε το λεγόμενο προσφυγικό-μεταναστευτικό, -που αποτελεί στην ουσία του στις σημερινές συνθήκες αποτέλεσμα του συνδυασμού συγκέντρωσης του πλούτου στα χέρια όλο και πιο λίγων ανθρώπων, πολύχρονων περιφερειακών και τοπικών συγκρούσεων καθώς και οικολογικών καταστροφών-, από την πλευρά της συντηρητικής θέασης, ακόμα και εάν πιστέψουμε δίχως σκέψη τις διάφορες θεωρίες συνωμοσίας περί «ισλαμοποίησης» και «αφελληνισμού»:

- Ποια πατριωτική στάση εξυπηρετεί ο έκδηλος πανικός και οι σπασμωδικές κινήσεις; Ποια «εθνικά» συμφέροντα εξυπηρετούν η φανερή αμηχανία και η έλλειψη ενός συνεκτικού σχεδίου διαχείρισης της προσφυγιάς και της μετανάστευσης; Το μοναδικό αποτέλεσμα  που παράγει η στάση αυτή, είναι να γίνεται η χώρα κάθε μέρα και πιο ευάλωτη στους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς δυνάμεων που επιβουλεύονται την ακεραιότητά της.  

Ολόκληρη σχεδόν η Ευρώπη και η Ελλάδα απέκτησαν κόμματα και κυβερνήσεις που προέκυψαν στο μεγαλύτερό τους ποσοστό από τον εκβιασμό της μετανάστευσης σε συνδυασμό με την συστηματική δόμηση ενός μισαλλόδοξου Εμείς και την ετεροχρονισμένη επιστροφή στον εθνικισμό και τις επικίνδυνες φαντασιώσεις που τον συνοδεύουν.

Αυτό ενισχύεται με τις σοφιστείες της Κομισιόν περί προστασίας του «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής», την υφέρπουσα προπαγάνδα περί φυλετικής και πολιτιστικής καθαρότητας, καθώς και τη χειραγώγηση των πολιτών με όχημα το φόβο και την αποστροφή στο «ξένο», ως κάτι ρυπαρό και επικίνδυνο. Ανάλογα είναι τα φαινόμενα και στις ΗΠΑ:  Η ισλαμοφοβία και ο κοινωνικός συντηρητισμός προελαύνουν.

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι οι οπαδοί της σκληρής γραμμής, που εξισώνει το προσφυγικό με το μεταναστευτικό απαιτώντας την απώθηση και την ύψωση τειχών, είναι εκείνοι που η ιδεολογική ταυτότητά τους και οι πολιτικές τους, γενούν ανισότητες, πολέμους, πόνο, φτώχεια και δυστυχία, γεννούν δηλαδή πρόσφυγες και μετανάστες! 

Μπορούν λοιπόν άνετα να συναποφασίζουν όποτε θέλουν ο κάθε Ερντογάν ή ο κάθε φύλαρχος, θρησκευτικός ηγέτης ή κομματάρχης στην περιφέρεια της Ευρώπης, ποια κυβέρνηση θα υπάρχει στην Ελλάδα, ποια σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ή πως θα εξελιχθεί η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και η πορεία της ΕΕ και των ευρωπαϊκών κοινωνιών γενικότερα, το βαθμό της δημοκρατίας και των ελευθεριών!

Σε αυτό το πλαίσιο, οι πρόσφυγες σήμερα λειτουργούν ως όμηροι και ταυτόχρονα ως όπλο εκβιασμού για όποιον επιθυμεί να διεξάγει πολέμους και να απειλεί!

- Τι πράττει ο «ελεύθερος» κόσμος; Τι πράττουν οι δημοκρατίες της δύσης; Χορεύουν στους ρυθμούς των εκβιασμών του «σουλτάνου». Είναι τραγικό! Εδώ οι σφαγείς εξαγνίζονται και μετατρέπονται σε λευκές περιστερές.

Η πολιτική που έχει πλέον επικρατήσει είναι αυτή της αποθάρρυνσης, της αποτροπής με ανήθικα μέσα, που περιλαμβάνει την χρηματοδότηση της πολύμηνης κράτησης σε στρατόπεδα, όπου οι άνθρωποι γίνονται βορρά στους δεσμοφύλακες, τους δουλεμπόρους, τους εμπόρους οργάνων και τους εμπόρους λευκής σαρκός. Οι εκθέσεις της ύπατης αρμοστείας του ΟΗΕ το μαρτυρούν. Η Χάρτα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των ειδικών δικαιωμάτων των προσφύγων ισχύουν καθολικά και όχι επιλεκτικά:

- Αλήθεια ποια μηνύματα εκπέμπονται με την αφαίρεση, η τη μη απόδοση ΑΜΚΑ ακόμα και σε μικρά παιδιά; Ποιες ηθικές αξίες και ποια συμφέροντα του ελληνικού λαού ή της χριστιανοσύνης εξυπηρετούνται;

Υιοθετώντας, εγκολπώνοντας ή ανεχόμενα τα κόμματα της «κεντροδεξιάς» τις απόψεις και τις πρακτικές ακροδεξιών και φασιστικού τύπου μορφωμάτων, τις καθιστούν από περιθωριακές σε κυρίαρχες στη συνείδηση των πολιτών! Διαχέεται το δηλητήριο αυτό κατ’ αρχήν σε ευάλωτα στρώματα και γίνεται το πρόπλασμα ενός συνολικού εκβαρβαρισμού της κοινωνίας.

Ας απαντήσουν οι «θεοσεβούμενοι», οι ευαίσθητοι περί απειλής της δημόσιας υγείας και ασθενειών και οι ταγοί των δικαίων του «Έθνους» των Ελλήνων. Μόνο η υποκρισία, τα ψέματα και οι θεωρίες συνωμοσίας θα τους μείνουν για μαξιλάρι, για να συνεχίσουν μακάριοι τον ύπνο τους, την ώρα που οι ακραίοι μισαλλόδοξοι γιγαντώνουν την επιρροή τους στο εσωτερικό των κομμάτων του Νεο-«Δημοκρατικού τόξου».

Ο πρόσφυγας, ο μετανάστης είναι το «ξέβρασμα» της παγκόσμιας καπιταλιστικής τάξης, πάνω στο οποίο δομείται σε μεγάλο βαθμό η «καλοπέραση» των κοινωνιών της δύσης. Τα προβλήματα προκύπτουν όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται σαν άμορφη μάζα και χάνουν την αξιοπρέπειά τους!

Προτάσσοντας το φληνάφημα για τον «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής» καλλιεργείται ο ρατσισμός. Δημιουργούνται χειραγωγημένες συνειδήσεις και κοινωνίες εγωκεντρικές, συμπλεγματικές και αδύναμες, δίχως ηθικούς φραγμούς και αντιστάσεις.

Αυτό αποτελεί και τη βάση νομιμοποίησης των πολιτικών κατάργησης των εργασιακών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών στα διάφορα «αναπτυξιακά» νομοσχέδια: Είναι η συστηματική εξάλειψη του αλληλέγγυου κοινωνικού ΕΜΕΙΣ!

Για το νεοφιλελευθερισμό, η Κοινωνική Αλληλεγγύη, το συλλογικό διεκδικητικό ΕΜΕΙΣ των καταπιεσμένων και κατατρεγμένων, είναι εχθρικός όρος, γιατί προϋποθέτει τη δίκαιη κατανομή του πλούτου, τη δίκαιη και οικολογική διαχείριση των φυσικών πόρων και των πλουτοπαραγωγικών πηγών και την ενδυνάμωση του κοινωνικού ελέγχου απέναντι στην κεφαλαιοκρατία και το μιλιταρισμό.

Άρα η διεκδικητική κοινωνική αλληλεγγύη σε όλα τα μέτωπα αποτελεί σήμερα πιο πολύ παρά ποτέ, όρο επιβίωσης για την κοινωνική πλειοψηφία!

Ο Φίλιππος Βαμβουκάκης είναι κοινωνικός επιστήμονας

ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΕΕ: ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ - ΜΑΖΙΚΟΤΗΤΑ - ΑΜΑΚ

Του Σήφη Φανουράκη

Στις 3 του Νοέμβρη διεξάγονται οι εκλογές του ΤΕΕ.

Το στίγμα αυτών των εκλογών διαμορφώνεται και από την συμμετοχή της ΑΜΑΚ στο προεδρείο του τοπικού τμήματος του ΤΕΕ, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Είναι γνωστό ότι, το ΤΕΕ είναι ένας «συντεχνιακός» μηχανισμός με αντιμαχόμενες ταξικές διαστρωματώσεις των μηχανικών. Έχει ταλαιπωρηθεί εδώ και δεκαετίες από τη διακυβέρνηση των δυο «κυβερνητικών» παρατάξεων που κυβέρνησαν τη χώρα μετά το 1974. Αποτέλεσε και αποτελεί το πολιτικό «θερμοκήπιο» πολιτικών στελεχών που έχουν αναρριχηθεί σε κυβερνητικές θέσεις.

Είναι γνωστό επίσης ότι, το φαινόμενο της πληθώρας των εκλογικών συνδυασμών εκφράζει την πολυδιάσπαση των συνδικαλιστικών χώρων – ιδιαίτερα των αριστερών – δεν βοηθά στην αλλαγή των συσχετισμών και στη ανατροπή των «ισορροπιών» στη διακυβέρνηση του ΤΕΕ.

Σε αυτό το κλίμα, είναι ζητούμενο αν η αγανάκτηση των μηχανικών και ιδιαίτερα των νέων, θα εκφραστεί ως ψήφος διαμαρτυρίας ή ως αποχή από τις εκλογές.

Μήπως όμως «ήρθε η ώρα να χωρίσει η ήρα από το στάρι» ;

Βέβαια, μόνο η μαζικότητα είναι αυτή που μπορεί να κάνει τον διαχωρισμό. Αν απουσιάζει η μαζικότητα, τότε κυριαρχεί η διαδικασία της «ομφαλοσκόπησης», η οποία δεν μπορεί να παράγει κανένα πολιτικό αποτέλεσμα.

Κόντρα σε αυτό το αλγεινό κλίμα και επιμένοντας, αριστερά, ριζοσπαστικά και ενωτικά, για 19 ολόκληρα χρόνια υπάρχει ένα πλατύ ενωτικό σχήμα με την επωνυμία ΑΜΑΚ, με ψηφοδέλτια τόσο τοπικά όσο και πανελλαδικά. Αντιπαλεύει το «σύστημα ΤΕΕ» και παρεμβαίνει στα όργανα, πυροδοτώντας αγώνες.

Η ΑΜΑΚ είναι ένα σχήμα συνδικαλιστικό χωρίς εξαρτήσεις. Είναι ένα μαζικό κίνημα μηχανικών στην Ανατολική Κρήτη, που από το 2010 προηγείται σε ψήφους. Είναι ένα μαζικό κίνημα που δεν θα «πουλήσει» την ψήφο των μηχανικών.

Οι μέχρι τώρα «νοικοκυραίοι» του ΤΕΕ τρόμαξαν, ιδιαίτερα, από την επιτυχή διακυβέρνηση του ΤΕΕ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο προεδρίας της ΑΜΑΚ. Τρόμαξαν και σε αυτές τις εκλογές βάζουν στα ψηφοδέλτιά τους : η μεν ΔΚΜ (φιλοκυβερνητική παράταξη) τον νυν Βουλευτή και τον πρώην Αντιδήμαρχο, η δε #open TEE(η άλλοτε ΠΑΣΚ-Μ), τα πρωτοκλασάτα στελέχη της στο χώρο των υπαλλήλων μηχανικών.

Άλλωστε, αυτά τα δυο σχήματα μέχρι το 2016 διακυβέρνησαν «συνεργαζόμενα» το τοπικό ΤΕΕ, σε ευθεία εξάρτηση από τα πολιτικά τους κόμματα (Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ), αποτελούσαν τους «νοικοκυραίους» του ΤΕΕ.

Απέναντι σ΄ αυτήν την αλγεινή πραγματικότητα για τον κλάδο των μηχανικών, είναι ζητούμενο να αναδειχθεί : η σημασία της συμμετοχής στις επερχόμενες εκλογές στο τοπικό ΤΕΕ διότι, στο αμέσως επόμενο διάστημα μετά τις εκλογές, στα πλαίσια της «κανονικότητας», θα ενταθούν οι προσπάθειες «ποδηγέτησης» του ΤΕΕ με στόχο, να το καταστήσουν «άβουλο όργανο» χωρίς αντιστάσεις για αυτά που ετοιμάζει η κυβέρνηση σχετικά με όλα τα σημαντικά ζητήματα των μηχανικών (ασφαλιστικό, επαγγελματικά, εργασιακά, έργα στην περιφέρεια Κρήτης).

Επομένως οι μηχανικοί και ιδιαίτερα οι νέοι που θα ψηφίσουν για την ανάδειξη των αντιπροσώπων στα όργανα διοίκησης, οφείλουν να έχουν την πλήρη εικόνα για όσα έχουν συμβεί εντός του ΤΕΕ και να κάνουν τις επιλογές τους με κριτήριο, τους συλλογικούς αγώνες για την απόκρουση τέτοιων πολιτικών.

Είναι προφανές ότι, οι «καθεστωτικές» δυνάμεις εμφανίζονται προσχηματικά «αντίπαλες», αλλά στην ουσία μετεκλογικά θα εφαρμόσουν τις ίδιες πολιτικές και θα «μοιράσουν» τις καρέκλες, τις οποίες και θα «εξαργυρώσουν» στην πολιτική και κομματικής τους αναρρίχηση. Και βέβαια θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν την συμμετοχή – για άλλη μια φορά – της πλειοψηφούσας ΑΜΑΚ στη διακυβέρνηση του ΤΕΕ, διότι δεν «αντέχουν» την σύγκριση της επιτυχημένης προεδρίας της, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Οι μηχανικοί της Ανατολικής Κρήτης και ιδιαίτερα οι νέοι οφείλουν :

-Να δώσουν αγωνιστικό παρόν στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου και να στηρίξουν τα ψηφοδέλτιά της μόνης αυτόνομης, ριζοσπαστικής, ενωτικής παράταξης, την ΑΜΑΚ.

-Να δυναμώσουν τις φωνές αντίστασης που πρέπει να υπάρχουν εντός Τ.Ε.Ε. αμέσως μετά τις εκλογές και να συμμετέχουν στους συλλογικούς αγώνες που θα πραγματοποιηθούν εντός και εκτός ΤΕΕ το επόμενο διάστημα, χωρίς συναλλαγές, χωρίς εξαρτήσεις και συμφωνίες κάτω από το τραπέζι.

-Να συγκρίνουν το έργο που παρήγαγε η ΑΜΑΚ στον ενάμιση χρόνο προεδρίας του ΤΕΕ/ΤΑΚ.

-Να συνειδητοποιήσουν ότι δεν θα είναι μόνοι τους στα δύσκολα χρόνια που έρχονται και ότι η ψήφος τους δεν θα πάει χαμένη ψηφίζοντας την ΑΜΑΚ και δεν θα την «εξαργυρώσει» σε κομματικές και κυβερνητικές αναρριχήσεις.

ΜΗ ΜΕΝΕΙΣ ΜΟΝΟΣ…ΚΑΝΕ ΤΟ ΤΕΕ ΣΥΜΜΑΧΟ ΣΟΥ

Ο Σήφης Φανουράκης είναι Αρχιτέκτονας – μηχ/κός MSc,

Υποψήφιος για το Πειθαρχικό Συμβούλιο του ΤΕΕ/ΤΑΚ, με την ΑΜΑΚ

Η ΑΠΟΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

του Σωκράτη Αργύρη

Τον άντρα, Μούσα, τον πολύτροπο να μου ανιστορήσεις, που βρέθηκε ως τα πέρατα του κόσμου να γυρνά,[...].

Γνώρισε πολιτείες πολλές, έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές, κι έζησε, καταμεσής στο πέλαγος[…]

ΟΜΗΡΟΣ : Οδύσσεια Α στ. 1-4 (Μτφρσ. Δ.Ν. Μαρωνίτης)

Ιστορικά μπορούμε να πούμε ότι ο πρώτος περιηγητής που η επιθυμία του ήταν να δει και να μάθει όπως ο Οδυσσέας, ήταν ο Σόλων τον 6ο αιώνα π.Χ. Στα τέλη του αιώνα, ο Εκαταίος ο Μιλήσιος συγγράφει το έργο Περίοδος Γης ή Περίπλους. Την εποχή αυτή ο όρος «περιήγηση» δηλώνει ακόμη την ξενάγηση. Η αντίθεση Ελλήνων και βαρβάρων προσφέρει στον Ηρόδοτο το ερέθισμα για τα δικά του ταξίδια.

Οι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου επιτρέπουν ταξίδια σε μέρη μακρινά που αποτυπώνονται στα έργα του Νέαρχου, του Πυθέα, του Ποσειδώνιου. Η ρωμαϊκή ειρήνη θα καταστήσει τον 1ο αιώνα μ.Χ. τη χρυσή εποχή των ταξιδιών. Ο Διονύσιος ο περιηγητής καθιερώνει την περιήγηση ως ξεχωριστό φιλολογικό είδος. Γύρω στο 150 μ.Χ. συγγράφει ο Παυσανίας το μνημειώδες έργο του Ελλάδος περιήγησις που, διασώζοντας θρύλους και τοπικές παραδόσεις, αποκτά εγκυκλοπαιδικό χαρακτήρα.

Άλλοι περιηγητές ήταν ο Πολέμων ο Αθηναίος, Πολέμων ο Περιηγητής, Πολέμων Ιλίου ή Ιλιεύς (220 π.Χ – 160 π.Χ) ήταν Έλληνας περιηγητής, γεωγράφος, τοπογράφος, φιλόσοφος και ιστορικός που έζησε στο Ίλιο της Τρωάδος. Στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο γνωστός και τα έργα του έχουν χαθεί σχεδόν όλα. Διασώζονται αποσπάσματα. Ωστόσο ο Πολέμων ο Αθηναίος αποτέλεσε σημαντικό «θησαυρό» και πηγή γνώσεων για όλους τους μεταγενέστερους Έλληνες (Παυσανίας, Στράβων, Πλούταρχος). Τα ταξίδια του πραγματοποιούνται στον γνωστό κόσμο, Ελλάδας- Ιταλίας- Αιγύπτου.

Γιατί όμως μπήκε στη λίστα αυτή ο Πολέμων; Διότι ενδιαφέρθηκε στα ταξίδια του για καλλιτεχνικούς και πολιτιστικούς θησαυρούς της εποχής του, οι οποίοι δεν σχετίζονταν κατ’ ανάγκην με τους ιερούς λατρευτικούς τόπους των θεών. Έγραψε το «Περί των κατά πόλεις επιγραμμάτων», ένα έργο για τις επιγραφές ανά τον κόσμο που συναντούσε ο Έλληνας περιηγητής. Τέλος, θεωρείται από κάποιους ένας πρώιμος ιδρυτής της αρχαιολογικής επιστήμης και έρευνας, αφού ο Πολέμων φαίνεται πως είχε συγκεκριμένη μέθοδο και διενεργούσε ένα είδος αυτοψίας στους τόπους που επισκεπτόταν.

Επίσης ο Μεγασθένης ο Ίων (περ. 350 – 290 π.Χ) ήταν Έλληνας γεωγράφος και εθνογράφος, ιστορικός διπλωμάτης και πρέσβης του Σέλευκου Α’ του Νικάτορος στο παλάτι του Τσαντραγκούπτα στην Παταλιπούτρα των Ινδιών (σημερινή Πάτνα). Έγραψε τα Ινδικά, την πρώτη ιστορική πηγή για την Ινδία και δικαίως θεωρείται ο πατέρας της ινδικής ιστορίας, καθώς ήταν ο πρώτος πρέσβης στα χρονικά της Ινδίας και ασχολήθηκε συστηματικά με την ιστορία και τον πολιτισμό των Ινδών. Στα Ινδικά βρίσκουμε πλήθος γεωγραφικών και εθνολογικών στοιχείων για τους Ινδούς, καθώς και μύθους ή θρύλους που ήταν διάσημοι στα ελληνιστικά χρόνια. Ένας από αυτούς αναφέρει πως ο Διόνυσος (Κρίσνα) και ο Ηρακλής (Σίβα) επισκέφτηκαν τη χώρα και λατρεύτηκαν από τους ντόπιους. Αξιοσημείωτο είναι δε πως στα Ινδικά δεν αναφέρεται καθόλου ο Βουδισμός ως θρήσκευμα των Ινδών, αφού ο Βουδισμός αποκτά οπαδούς και αίγλη στα χρόνια του Ασόκα δηλαδή μετά τον Μέγα Αλέξανδρο.

Μετά το τέλος της αρχαιότητας και καθώς οι μεσαιωνικοί χρόνοι προχωρούσαν, τα λαμπρά αρχαία ελληνικά κατάλοιπα –και κυρίως αυτά της Αθήνας– άρχισαν να περνούν για τους δυτικούς στη σφαίρα του μύθου. Σχεδόν κανείς, άλλωστε, δεν έμπαινε στον κόπο να κάνει το ταξίδι μέχρι την παρηκμασμένη Αθήνα της τουρκοκρατίας για να δει τα μνημεία που μαρτυρούσαν τη δόξα του παρελθόντος της.

Με τον ερχομό της Αναγέννησης, ωστόσο, και το ανανεωμένο ενδιαφέρον για τις κλασικές σπουδές, οι δυτικοί διανοούμενοι (ή απλοί ταξιδιώτες) άρχισαν να επισκέπτονται την πόλη, αναζητώντας τις εικόνες του κλασικού ιδεώδους που είχε γίνει πλέον της μόδας. Αυτοί οι πρώτοι περιηγητές ήταν που επανασύστησαν στην πραγματικότητα την Αθήνα στον κόσμο, μέσα από τα σχέδια, τις γραπτές αφηγήσεις, ακόμα και τα μικρά ή μεγαλύτερα... ενθύμια που κουβαλούσαν κατά καιρούς πίσω στις πατρίδες τους.

Ο μαζικός τουρισμός αρχίζει να μπαίνει στη ζωή μας μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο, που το κράτος προνοίας έδωσε χρήμα αλλά και ελεύθερο χρόνο, μέσω του συστήματος της πληρωμένης άδειας στους βιομηχανικούς εργάτες και σε μεσαία και μικρά στελέχη των επιχειρήσεων και να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν τις συναλλαγματικές διαφορές των νομισμάτων τους σε χώρες ειδικά του μεσογειακού ευρωπαϊκού νότου, αδιαφορώντας για το πολιτικό καθεστώς των χωρών αυτών (διάβαζε Ισπανία του Φράνκο, Πορτογαλία του Σαλαζάρ, Ελλάδα των συνταγματαρχών) και να απολαύσουν τον Ήλιο τον ζωοδότη μπαίνοντας σε ξενοδοχεία που κάλυπταν απλά αυτόν τον εποχικό τουρισμό χρηματοδοτώντας τους τουριστικούς οργανισμούς και τις τουριστικές υποδομές των χωρών του νότου.
Γιατί μπορεί να μιλάμε τώρα για τουριστικό προϊόν, αλλά είναι κάτι δηλαδή που οι απαιτήσεις της αγοράς μας το επέβαλαν από παράγοντες εκτός των συνόρων των τουριστικών προορισμών και όχι ως ένα προϊόν που το δημιούργησε το εγχώριο επιχειρηματικό δαιμόνιο.

Αυτό που άλλαξε ριζικά το λεγόμενο τουριστικό πακέτο ήταν οι πολιτικές αλλαγές που συνέβησαν μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου:

Ενώ μέχρι τότε υπήρχαν ξεχωριστοί κλάδοι όσον αφορούσε το τουριστικό πακέτο δηλαδή υπήρχαν οι αεροπορικές εταιρείες charter, που πουλούσαν συνολικά ή μέρος των θέσεων των αεροσκαφών τους, προεισπράττοντας το ποσό για τις θέσεις που τα γραφεία ταξιδιών (tour operators) είχαν αγοράσει, -γιατί είχαν κλείσει από την προηγούμενη χρονιά με συμβόλαια κρεβάτια σε ξενοδοχεία διαφόρων κατηγοριών ή και απλών διαμερισμάτων-, μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου βλέπουμε τα γραφεία ταξιδίων (tour operators) να συγχωνεύονται μέσω εξαγορών, όποτε σταματά ο ανταγωνισμός και ο έλεγχος των τιμών από τα ξενοδοχεία, τα οποία γίνονται όμηροι στις τιμολογιακές ορέξεις των τραστ των τουριστικών γραφείων, τα οποία με την εξαγορά και των αεροπορικών εταιρειών charter, γίνονται οι μεγάλοι τουριστικοί οργανισμοί που καθορίζουν την τουριστική αγορά και τις τιμές των υπηρεσιών που ολιγοπωλιακά** προσφέρουν.

Όμως το πρόβλημα στον καπιταλισμό δεν είναι μόνο η κυριαρχία στην αγορά αλλά η διαχείριση της επιχείρησης μέσα στην αγορά. Γιατί η αγορά δεν είναι ένα στατικό φαινόμενο αλλά ένα φαινόμενο που επηρεάζεται από παράγοντες που αυτοί δημιουργούν το ποσοστό ή το περιθώριο κέρδους. Επίσης τα ΔΣ των τουριστικών οργανισμών αγνοούσαν πώς λειτουργεί και τι κόστος έχει μια αεροπορική εταιρεία (η οποία λειτουργεί με κανόνες ασφαλείας υψηλού κόστους) και στην προσπάθειά τους να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους οδηγηθήκαν σε λάθη (από λάθος επιλογής αγοράς αεροσκάφους έως δρομολογίων πτήσεων με ελάχιστους επιβάτες ή και χωρίς επειδή και μόνο δεν υπήρχε συνεννόηση του εμπορικού με το τμήμα operation της εταιρείας). Θύμα αυτής της κακής πρακτικής μόνο την πρώτη χρονιά η νέα εταιρεία Thomas Cook AG έφερε ζημιές των 400 εκατομμυρίων ευρώ.

Επειδή τα περισσότερα είναι γνωστά για την κατάρρευση μιας εταιρείας που ουσιαστικά είναι θέμα χρόνου (όπως συμβαίνει δηλαδή και στην κοσμολογία) αυτό που πρέπει εμείς να τονίσουμε είναι ότι: όποια τουριστική επιχείρηση καταλυμάτων δεν παρακολουθεί την εξέλιξη των εφαρμογών της τεχνολογίας, γιατί δεν μπορούμε να μιλάμε για ξενοδοχεία πια από την στιγμή που οι ίδιοι αυτοί οργανισμοί αξιολογούνται από τις εφαρμογές αξιολόγησης των καταλυμάτων από τους πελάτες χρήστες των προσφερόμενων υπηρεσιών και από την στιγμή που αυτοί οι πελάτες βρέθηκαν εντελώς τυχαία στα καταλύματα αυτά ως πελάτες της τελευταίας στιγμής θα πρέπει να γίνουν εξωστρεφείς και να προβάλουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα και όχι να ανήκουν σε μία μάζα καταλυμάτων που μόνο η χαμηλή τιμή θα καθορίζει το οικονομικό τους μέλλον.

Όσο το κριτήριο δεν θα είναι η εντοπιότητα, η καινοτομία, η τεχνολογική εξέλιξη αλλά πάνω απ’ όλα η ξεχασμένη λέξη ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ τότε μόνο θα αντιληφθούμε ότι μπήκαμε στη μεταβιομηχανική εποχή του Τουρισμού.

**Ολιγοπώλιο (Oligopoly)

Ολιγοπώλιο είναι μια μορφή αγοράς στην οποία λίγες επιχειρήσεις ελέγχουν ολόκληρη την προσφορά ενός προϊόντος ή το μεγαλύτερο μέρος της. Όταν οι επιχειρήσεις είναι μόνο δύο η αγορά ονομάζεται δυοπώλιο (duopoly).
Η αλληλεξάρτηση των ολιγοπωλιακών επιχειρήσεων αποτελεί το κυριότερο χαρακτηριστικό γνώρισμα του ολιγοπωλίου, η οποία μπορεί να πάρει τη μορφή αθέμιτης σύμπραξης.

Αποτέλεσμα της είναι η απουσία συνήθως ανταγωνισμού στην τιμή του προϊόντος γιατί αν μία επιχείρηση μειώσει την τιμή και επιτύχει σημαντική αύξηση των πωλήσεων της, θα προκαλέσει πόλεμο τιμών από τον οποίο θα ζημιωθούν όλες οι επιχειρήσεις.

Γι’ αυτό οι ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις αποφεύγουν να μειώσουν την τιμή του προϊόντος τους και προτιμούν να δαπανούν συνήθως σημαντικά ποσά σε διαφήμιση και έρευνα για τη βελτίωση του προϊόντος, της συσκευασίας του κτλ.
Η είσοδος νέων επιχειρήσεων στους ολιγοπωλιακούς κλάδους είναι δύσκολη γιατί οι υπάρχουσες επιχειρήσεις διαθέτουν εδραιωμένα προϊόντα και συστήματα διανομής, διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ανεπτυγμένη τεχνολογία κ.ά., άρα χρειάζονται σημαντικά κεφάλαια από την αρχή, τα οποία είναι δύσκολο να βρεθούν από καινούριες επιχειρήσεις.

Ο Σωκράτης Αργύρης έχει κάνει σπουδές Ιστορίας και Οικονομίας στη Γαλλία και την Αγγλία