ΕΝΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΠΟΣΟΤΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: ΠΙΟ ΠΟΛΛΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ!

Παρουσιάζουμε τις εισηγήσεις στην εκδήλωση που οργάνωσαν οι "ΡΩΓΜΕΣ" χώρος ιδεών, διαλόγου και δράσης, την Πέμπτη 28 Μαρτίου 2019 στο Ηράκλειο με θέμα: "ΓΕΙΤΟΝΙΑ-ΔΗΜΟΣ-ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, θεσμοί, συμμετοχή, ανάπτυξη"

Εισηγητές ήταν οι: Ανηψητάκης Αντώνης, Λυμπεράκης Πέτρος και Οικονομάκης Φανούρης. Τη συζήτηση διεύθυνε η δημοσιογράφος Νέλλη Κατσαμά. 

(Ένα διαφορετικό ποσοτικό αίτημα: Πιο πολλή ποιότητα!)

Του Πέτρου Λυμπεράκη

Αυτοδιοίκηση και οδοποιία

·        Βασικό σημείο συζήτησης 

·        Μέγιστο ποσοστό δαπανών

Κυρίαρχα τα ποσοτικά αιτήματα: 

·       -  Πιο πολλοί και πιο μεγάλοι δρόμοι

·        - Πιο πολλές αφίξεις

·        - Πιο πολλά τραπεζοκαθίσματα

·        - Πιο μεγάλο αεροδρόμιο

·        - Πιο πολλά έργα

·        - Πιο πολλή ανάπτυξη > πιο πολλά λεφτά

Εγώ ήρθα να καταθέσω ένα άλλο ποσοτικό αίτημα: πιο πολλή ποιότητα. Πριν πω τι εννοώ μια αναφορά σε δεδομένα

1. Βάση της οικονομίας είναι η γεωργία και ο τουρισμός*
2. Πολύ μικρές δυνατότητες για ποσοτικές αυξήσεις: ούτε πολλά αγροτικά προϊόντα ούτε πολύ περισσότερους επισκέπτες
3. Εξαιρετική ποιότητα περιβάλλοντος: κριτήριο αριθμός και κατανομή προστατευόμενων περιοχών. (~30% ξηρά, ~ 17% θάλασσα – μεγαλύτερα ποσοστά στην Κρήτη)
4. Λόγω αποστάσεων, περιορισμένες δυνατότητες για ποσοτική αύξηση στη δευτερογενή παραγωγή (μεταποίηση)
5. Ιστορικά η θέση της Κρήτης (και τις Ελλάδας) θεωρείται στρατηγικής σημασίας, γεγονός που δεν αντανακλάται σε καμία έκφανση της σύγχρονης ζωής.
6. Επιστρέφοντας στον αστερίσκο του πρώτου σημείου, η Κρήτη διαθέτει συγκριτικά ίσως (μετρώντας ανά αριθμό κατοίκων) τον μεγαλύτερο αριθμό στην Ελλάδα ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και Ερευνητικών Κέντρων. Επένδυση σε αυτό το πλεονέκτημα επιστρέφει πολλαπλάσια οφέλη.

Τι μας λένε τα παραπάνω δεδομένα;Ποιες είναι οι προτεραιότητές μας ως κοινωνία; Πώς πρέπει να οργανώσουμε τη ζωή μας; Μας είναι αδιάφορα; Μας επηρεάζουν; Μας βοηθούν;

Να στοχεύσουμε στην ποιοτική αναβάθμιση αυτών που έχομε: γεωργία, τουρισμός, Εκπαίδευση – Έρευνα.Γενικότερα Επένδυση στο Περιβάλλον

Α) τουρισμός και γεωργία.

Καλή ποιότητα περιβάλλοντος εξασφαλίζει όχι μόνο τον αριθμό αλλά και την ποιότητα των επισκεπτών. Είναι λανθασμένη η χρήση του κριτηρίου των αφίξεων για να δούμε αν πήγε καλά ο τουρισμός. (>2:1 πρόβλημα). Επένδυση όχι στη διαμόρφωση περισσότερων οικονομικών σχέσεων (τουρίστας κινούμενο ευρώ) αλλά στην ανάπτυξη ουσιαστικότερων σχέσεων επισκέπτη κατοίκου. Αυτή προσφέρει και άμεση βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων αλλά και έμμεση μέσω της ζωντανής διαφήμισης των αξιών του τόπου (ποιότητα προϊόντων, Πολιτισμός). Εξάλλου, ας ψάξει κάποιος να δει πως πάει η ζήτηση για προορισμούς μηδενικού άνθρακα.

·    Καλή ποιότητα περιβάλλοντος δίνει τη δυνατότητα για την παραγωγή καλής ποιότητας προϊόντων. Λιγότερα αγροχημικά, προϊόντα στην εποχή τους και στον τόπο τους, με μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, είναι αξίες που εκτιμάμε (επισκέπτες και κάτοικοι) και είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε στην αξία τους (τόσο εδώ όσο και σε ξένες αγορές!) 

   Στην κατεύθυνση και των δύο παραπάνω, πεδίο δόξης λαμπρό για ΑΕΙ και ΕΚ.

Β) Επένδυση στο Περιβάλλον

Καλή ποιότητα περιβάλλοντος δεν υπάρχει αφ’ εαυτού. Τη βρήκαμε μεν, αλλά κάνομε ότι μπορούμε να την χειροτερέψομε δε. Αντιθέτως απαιτεί προσπάθεια και καλλιέργεια. Π.χ.: Η διαχείριση των απορριμμάτων δεν πρέπει να είναι συμβατική (που ακόμη και σε αυτό υστερούμε) αλλά υποδειγματική. Διαδικασίες για να φτάσομε εκεί αλλά και τελικό αποτέλεσμα εκλιπαρούν για εισροές έρευνας και τεχνολογίας (ΑΕΙ – ΕΚ)

Το ίδιο και για τη διαχείριση της ενέργειας (δεν μιλώ για τα θέματα που ξεπερνούν το αντικείμενο της αυτοδιοίκησης όπως διεθνείς αγωγοί ή υδρογονάνθρακες) μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο και προϊόν έρευνας δεδομένων των συνθηκών του νησιού. Αν ένα μέρος στον κόσμο μπορεί να γίνει αυτάρκες με ΑΠΕ αυτό είναι η Κρήτη. Η πορεία προς την αυτάρκεια (έρευνα, μέθοδοι, εφαρμογές σε όλα τα επίπεδα π.χ. εξοικονόμηση ή νέα προϊόντα ΑΠΕ) αλλά και το τελικό προϊόν είναι διαδικασίες που μπορούν να παράγουν πλούτο – Ξανά ΑΕΙ - ΕΚ.

Τα ίδια τη διαχείριση τους νερού:

Για να πω όλα τα παραπάνω σε μια πρόταση: 

Θεωρώ ότι η αυτοδιοίκηση οφείλει να δώσει βάρος στην γεωργία και τον τουρισμό (+έρευνα και εκπαίδευση) επενδύοντας με προτεραιότητα  στο περιβάλλον με έμφαση στους τομείς των απορριμμάτων, της ενέργειας και του νερού. Το μόνο που ζητώ σε μεγαλύτερη ποσότητα… είναι η ποιότητα.

Γ) Μεταφορές

Η Κρήτη υπήρξεδιαχρονικά γεωπολιτικό κέντρο και τόπος συνάντησης λαών και πολιτισμών. Αν όμως κοιτάξομε προσεκτικά, δεν θα δούμε πουθενά την αξιοποίηση αυτού του πλεονεκτήματος για το οποίο από το δημοτικό μας πιπιλίζουν τα αυτιά. Ο χάρτης των μεταφορών της Κρήτης θα μπορούσε να έχει ένα μόνο σημείο έξω από αυτήν: την Αττική. Κάθε καλοκαίρι προστίθενται μικρές κουκκιδίτσες κυρίως πρωτεύουσες Ευρωπαϊκών χωρών από τις οποίες έρχονται και πάνε τσάρτερ.

Η Πελοπόννησος, οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Τουρκία, Κύπρος και μέση Ανατολή είναι κάπου πέρα μακρυά και μια ολόκληρη ήπειρος, η Αφρική είναι ανύπαρκτη.

Πόσοι τουρίστες δε θα θέλανε να δουν παράλληλα δύο από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς της αρχαιότητας Αιγυπτιακό και Μινωικό;

Δεν έχομε τίποτα να πουλήσουμε στην Αφρική; Πλαστικά; Ελαιοραβδιστικά; Ηλιακούς θερμοσίφωνες;

Αλλά ας επιστρέψουμε στα δικά μας καθώς η Αφρική αφορά λιγότερο την αυτοδιοίκηση.

Η Σαντορίνη βουλιάζει από τουρισμό, σχεδόν ολοχρονίς. Που προμηθεύεται;

Δεν θέλομε πειρατές αλλά τακτικά δρομολόγια προς όλες τις γειτονικές περιφέρειες να πηγαινοφέρνουν κόσμο και προϊόντα.

Καλύτερα ακόμη ένα στρατηγικό σχέδιο που σταδιακά θα δώσει σάρκα και οστά στο φάντασμα που μας διδάσκουν στο δημοτικό.

Δ) Συμμετοχή

Οι ίδιες οι αυτοδιοικητικές αρχές που έχουν καταστήσει τη συμμετοχή σχεδόν μαγική εικόνα, να δώσουν το βάρος που αναλογεί για να αποκτήσει ο όρος νόημα και ουσία.

Κι εμείς όμως με την ψήφο και τη δράση μας να απαιτήσομε αυτό το δικαίωμα να μην είναι μόνο τίτλος.

Προσπάθησα να παραβάλω επιχειρήματα με αριθμούς και λεφτά, καθώς αν δεν πεις τέτοια κατατάσσεσαι χωρίς πολλά πολλά στους γραφικούς.

Τα πραγματικά επιχειρήματα που θέλω να παραθέσω όμως δεν έχουν να κάνουν με λεφτά. Με τα δικά μου μέτρα, σημαντικότερη είναι η συνολική ποιότητα της ζωής μας, η υγεία, η χαρά, η ευζωία, η απόλαυση της ζωής. 

Ας αναλογιστούμε πόσο τυχεροί είμαστε που ζούμε σε έναν επίγειο παράδεισο, όσο κι αν αυτό ακούγεται κλισέ. Να μη φάμε το μήλο που μας προσφέρουν οι τεχνοκράτες που μιλάνε μόνο για λεφτά. Να μην εκπέσομε όπως τους πρωτόπλαστους από τον παράδεισο αυτόν. 

Να τον προσέξομε, να τον διαφυλάξομε για τα παιδιά μας και να μην ανησυχούμε. Η επένδυση στο περιβάλλον (για να γυρίσω στα οικονομικά επιχειρήματα) είναι η ασφαλέστερη εγγύηση και για το οικονομικό μας μέλλον.

Ο Πέτρος Λυμπεράκης είναι βιολόγος phd,
ερευνητής στο μουσείο φυσικής ιστορίας