ΕΚΔΗΛΩΣΗ: ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΕ ΚΑΙΡΟ ΚΡΙΣΗΣ

 

χώρος ιδεών διαλόγου και δράσης

Εισήγηση στην εκδήλωση-συζήτηση: 

"Κόμματα και Δημοκρατία σε καιρό κρίσης"

Σάββατο 13 Νοεμβρίου 2021 

μετά από αρκετό καιρό καλεστήκαμε ζωντανά σε συζήτηση. Το ενδιαφέρον ήταν πολύ μεγάλο καθώς και η συμμετοχή στη συζήτηση

ποιοι είμαστε:

Οι Ρωγμές είμαστε μια δυναμικά εξελισσόμενη ομάδα ανθρώπων που μας συνδέουν κοινές ανησυχίες και κοινές αντιλήψεις για τα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικής φύσης ζητήματα που απασχολούν τον τόπο μας αλλά και γενικότερα τον κόσμο σήμερα. 

Στα πλαίσια αυτά λειτουργούμε ως ένας ανοικτός, δημοκρατικά  χώρος ιδεών, αναστοχασμού, διαλόγου, θέσεων και δράσης για τα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία ευρύτερα αλλά και το Ηράκλειο ειδικότερα.

Οι προβληματισμοί και οι δράσεις μας εντάσσονται στον ευρύτερο ορίζοντα ενδιαφερόντων και των διαφορετικών οπτικών των προοδευτικών ανθρώπων.  

ο καθηγητής ΕΚΠΑ Μιχάλης Σπουρδαλάκης και ο συγγραφέας του βιβλίου "Το πολιτικό κόμμα" 

Οι ΡΩΓΜΕΣ εμπνέονται από τις καλύτερες παραδόσεις των χειραφετητικών κινημάτων και των αγώνων για μια κοινωνία πλουραλιστική, με δικαιοσύνη, ισότητα, αλληλεγγύη, δημοκρατία, ελευθερίες, δημόσια αγαθά και οικολογική συνείδηση και στηρίζονται στην αυτενέργεια, την ανιδιοτέλεια και την εθελοντική προσφορά ανθρώπων, που ενστερνίζονται τις ιδέες αυτές.

Σε μια εποχή όπου παγιωμένες ιστορικά παραδοχές και προοδευτικές κατακτήσεις αμφισβητούνται, όπου ιδεολογίες και αυτονόητα κοινωνικά δικαιώματα εξαερώνονται, όπου «οι αγορές» και η οικονομία κυριαρχούν πλήρως επί της πολιτικής, της δημοκρατίας και των πραγματικών αναγκών, χρειάζεται να ξανασυζητήσουμε και να επανατοποθετηθούμε για πολλά μικρά και μεγάλα, που διαμορφώνουν την καθημερινότητα και τη ζωή μας.

στιγμιότυπο από την συζήτηση στο Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου

Οι ΡΩΓΜΕΣ επιδιώκουν τη διατάραξη της «κοινής ησυχίας», την κινητοποίηση δυνάμεων που αντιπαλεύουν  την καθεστηκυία τάξη, απορρίπτοντας τα στερεότυπα. Οι ΡΩΓΜΕΣ εναντιώνονται σε κάθε τι που υψώνει τείχη, σε κάθε τι που βάζει φραγμούς στη σκέψη και τη γνώση σε κάθε πλαστό διαχωρισμό.

Με αυτήν την έννοια οι ΡΩΓΜΕΣ φιλοδοξούν να συμβάλουν στη διεύρυνση αντιλήψεων, στάσεων και πρακτικών και να συνδράμουν στη χάραξη δρόμων, που θα επιτρέψουν σε μια πολύχρωμη και πολύμορφη κοινότητα ενεργών πολιτών να εκφραστεί ελεύθερα και δημιουργικά, ενεργώντας πέρα από τις συνηθισμένες φόρμες, δομές και διαδικασίες. 

Σε αυτόν τον «εναλλακτικό δρόμο» συναντηθήκαμε και με το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ για τη σημερινή μας εκδήλωση.

η προσέλευση του κόσμου και η ενεργή συμμετοχή του στον διάλογο κατέδειξε το ενδιαφέρον για το θέμα 

Στο θέμα μας: «κόμματα και δημοκρατία σε καιρό κρίσης»

Καθώς ήδη έχει εξαγγελθεί το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ (πρώτο ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ), ενώ το τελευταίο διάστημα και το αμέσως επόμενο τα συνέδριά τους πραγματοποίησαν ή έχουν ανακοινώσει το ΚΚΕ, το ΜΕΡΑ25, η ΝΔ, το ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ, ο λεγόμενος προοδευτικός χώρος γίνεται προσπάθεια να ανασυγκροτηθεί (με διαφορετικά σχέδια και κατευθύνσεις ανάλογα με τα πολιτικά υποκείμενα που το επιχειρούν) μετά από μια εικοσαετία και πλέον συμμαχίας -σημαντικών τμημάτων του- με τον νεοφιλελευθερισμό, που δημιούργησε συνθήκες σχεδόν εξαφάνισης της παλιάς σοσιαλδημοκρατίας. 

στιγμιότυπο από την εισήγηση στην εκδήλωση. Ακολούθησε διάλογος με το κοινό

Όμως και η ριζοσπαστική αριστερά δε φαίνεται να διάγει τις καλύτερες μέρες της, (κυρίως αναφορικά με την πάλη των ιδεών και αξιών στην κοινωνία) ανεξάρτητα από τη συμμετοχή της σε κυβερνήσεις συνεργασίας.

Φαίνεται ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο συνολικής επανατοποθέτησης και επαναδιεκδίκησης της κλασικής κοινωνικής ατζέντας με όλα τα νέα της χαρακτηριστικά που τη διαφοροποιούν: τις νέες προκλήσεις που επιφέρει ο ψηφιακός κόσμος, η κλιματική αλλαγή, η πανδημία, η ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη, το προσφυγικό / μεταναστευτικό, τα νέα μορφής κινήματα, ο περιορισμός των δημοκρατικών ελευθεριών και η έξαρση της αυταρχικότητας του κράτους, στις συνειδήσεις και τις συμπεριφορές των ανθρώπων. 

πλήθος κόσμου παρακολούθησε με ενδιαφέρον την εκδήλωση

Ένα άλλο κυρίαρχο θέμα αποτελεί  η ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι όλες οι νέο συντηρητικές, νεοφιλελεύθερου τύπου «μεταρρυθμίσεις» συμβαίνουν επειδή είναι τεχνοκρατικά-επιστημονικά ορθές, λειτουργικές και κυρίως ουδέτερες! Ότι η κοινωνία μας είναι φτιαγμένη για να είναι άνιση και τα προτάγματα για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα αποτελούν «επικίνδυνες» ουτοπίες…

στιγμιότυπο από την συζήτηση με τους Μιχάλη Σπουρδαλάκη και Κώστα Ελευθερίου

Στη λογική αυτή έχουν προσαρμοστεί τα συλλογικά υποκείμενα: κοινωνικές και επαγγελματικές εκπροσωπήσεις, μεγάλο μέρος των συνδικάτων αλλά και τα κόμματα. Σε αυτά τα πλαίσια προφανώς, η χρησιμότητα ενός επιτελικού, συγκεντρωτικού, περιορισμένων ελευθεριών κράτους –ενός κράτους μιας συρρικνωμένης και καχεκτικής δημοκρατίας - φαντάζει φυσιολογική και αυτό «ηγεμονεύει» και στις κοινωνικές εκπροσωπήσεις με αιχμή τα κόμματα. Οι πολίτες, τα μέλη, μπορούν πλέον να αποφασίζουν μόνο μεταξύ έτοιμων λύσεων και από πριν καθορισμένων εναλλακτικών, στην καλύτερη περίπτωση με η μορφή τυπικών δημοψηφισμάτων, δίχως να μπορούν τα ίδια να συζητήσουν και να συνδιαμορφώσουν από κοινού τις βασικές παραμέτρους της πολιτικής.

Διευθυντήρια και σύμβουλοι «ηγεμόνων» καλούνται να αποφασίσουν. Τα μέλη πρέπει να ακολουθούν. Τα κόμματα εξελίσσονται έτσι σε οργανισμούς καρτέλ. Οι κοινωνικοί ακτιβιστές δίνουν τη θέση τους σε επαγγελματίες της πολιτικής που στελεχώνουν κομματικούς και κρατικούς μηχανισμούς. Τα μέλη μπορούν να αποφασίζουν για τον αρχηγό μέσα από μια τυπικά δημοκρατική διαδικασία και όχι μέσα από τη βάσανο της ανοικτής ουσιαστικής συζήτησης και της αναμέτρησης των ιδεών και των πολιτικών.

ο συγγραφέας του βιβλίου "Το πολιτικό κόμμα"  και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΝΑ, Κώστας Ελευθερίου 

Μπροστά σε αυτές τις προκλήσεις που επέφεραν και την κρίση των συλλογικών εκπροσωπήσεων με κύρια την κρίση του κομματικού φαινομένου, αναφορικά με την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στην κατεύθυνση της συνδιαμόρφωσης από τα κάτω της πολιτικής, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του πολιτικού επιστήμονα, διδάσκοντα στο ΔΠΘ, επιστημονικό συνεργάτη του ΕΝΑ Κώστα Ελευθερίου,"Το πολιτικό κόμμα", συζητά ο ίδιος ο συγγραφέας με τον ομότιμο καθηγητή τμήματος κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ Μιχάλη Σπουρδαλάκη.  Θα ακολουθήσει συζήτηση με εσάς.

το βιβλίο "Το πολιτικό Κόμμα" του Κώστα Ελευθερίου, που αποτέλεσε βάση της συζήτησης 

Είναι μια καλή ευκαιρία δομημένου και ουσιαστικού διαλόγου αναφορικά με το κομματικό φαινόμενο, τις διαστάσεις του και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ως "πυλώνας" του πολιτικού συστήματος στη σύγχρονη εποχή, στα πλαίσια των νέων κοινωνικών ανταγωνισμών.

 τα βιβλία των εκδόσεων ΕΝΑ που αφορούν στις "βασικές έννοιες"

Φίλιππος Βαμβουκάκης (Ρωγμές)

Ηράκλειο 13 Νοεμβρίου 2021