ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΣΥΡΙΖΑ

Του Γιώργου Μ. Βαθιανάκη


Τον επόμενο Μάιο του 2019 διεξάγονται οι εκλογές για την ανάδειξη των αιρετών μελών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τ.Α.) α΄ και β΄ βαθμού με ταυτόχρονες εκλογές για την ανάδειξη των κατά χώρα εκπροσώπων των 28 μελών της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης (Ε.Ε.) στην Ευρωπαϊκή Βουλή.

Από κόμματα και συλλογικότητες που δρουν στην Τ.Α. έχουν ήδη ξεκινήσει οι συζητήσεις για το πολιτικό – αυτοδιοικητικό υπόβαθρο, με το οποίο θα κατέλθουν στον στίβο τους εκλογικής μάχης καθώς και οι διαδικασίες για τη συγκρότηση των πιθανών σχημάτων που θα διεκδικήσουν την ψήφο των κατά Δήμο και Περιφέρεια πολιτών.

Στο παρόν σημείωμα θα ασχοληθούμε με το θέμα των αυτοδιοικητικών εκλογών σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Στην πρόσφατη (13-14/10/18) συνεδρίαση τους Κεντρικής Επιτροπής (Κ.Ε.) του, μετά από αρκετές τοποθετήσεις επί του θέματος, προσδιορίστηκε η εκλογική τακτική και οι συμμαχίες για τους εκλογές αυτές, με κύριους άξονες:

·        Την ευρύτερη δυνατή συμφωνία για το ρόλο τους Τ.Α. στο πολιτικό-αυτοδιοικητικό σύστημα τους χώρας, σε συνδυασμό με τους μεταρρυθμίσεις που προωθούνται για τους ΟΤΑ, με την ενίσχυση τους δημοκρατίας και τη συμμετοχή των πολιτών.
·        Ένα συνεκτικό αναπτυξιακό σχέδιο, βασισμένο τους ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, με σεβασμό στο περιβάλλον.
·        Τη συγκρότηση μετώπου απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό, την ακροδεξιά, το φασισμό, τη διαφθορά, τη διαπλοκή, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και την ομοφοβία. Συνεχής και συνεπής υπεράσπιση των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
·        Την εφαρμογή κοινωνικής και πολιτιστικής-πολιτισμικής πολιτικής (υγεία, παιδεία, αλληλεγγύη), με την ενίσχυση δημοτικών και κοινωνικών υπηρεσιών.
·        Την προώθηση τους Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.Αλ.Ο.), ως εναλλακτικού οικονομικού παραδείγματος.
·        Τη θεσμοθέτηση τους τακτικής λογοδοσίας.
·        Τη χρηστή και διαφανή διαχείριση του δημόσιου χρήματος.

Την πολιτική δε των συμμαχιών ανέλυσε, κατά τη γνώμη μου, ο γραμματέας της Κ.Ε. Πάνος Σκουρλέτης σε πρόσφατη συνέντευξή του: 

«… Η προηγούμενη περίοδος, λόγω του πολύ συγκεκριμένου προγράμματος που εφαρμόζαμε, δεν άφηνε πολλά περιθώρια να κάνουμε πράγματα, εκτός των όσων τους είχαν επιβληθεί από την τελευταία συμφωνία και ως εκ τούτου υπήρχε μια αναδίπλωση στον εαυτό τους. Τώρα, λοιπόν, έχουμε περισσότερες δυνατότητες και θεωρώ, ότι η πολιτική τους δράση και παρουσία θα πρέπει να στοχεύει στο να καταστούμε αξιόπιστοι στη συνείδηση των πολιτών, να αποδείξουμε, ότι αυτά που εμείς οι ίδιοι έχουμε παρουσιάσει σαν νέες δυνατότητες, μπορούμε να τα κάνουμε πράξη.»

Και παρακάτω: «… Θα έλεγα, ότι αυτή τη στιγμή ως χώρος έχουμε ανάγκη μια πολύπλευρη και πολυεπίπεδη πολιτική ανοίγματος και συνεργασιών. Η προσπάθεια αποκατάστασης μιας πολιτικής επικοινωνίας και ενδεχομένως συμπόρευσης με αριστερούς, πρώην συντρόφους τους, που «πάγωσαν» τα τελευταία χρόνια ή που δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν την επιλογή του συμβιβασμού που κάναμε, πρέπει να είναι μέλημά τους, αλλά δεν φτάνει μόνο αυτό. Διότι εμείς, όπως έλεγα πριν, έχουμε ανάγκη να αποκαταστήσουμε την πολιτική μας αξιοπιστία σε όλο τον κόσμο που μας ψήφισε στις εκλογικές μάχες του ΄15 και στο μεγαλύτερο κομμάτι του κόσμου που μας ψήφισε στο δημοψήφισμα. Αυτές είναι οι πολιτικές μας δεξαμενές, αν θέλουμε να τις προσδιορίσουμε με όρους εκλογικούς. Γι’ αυτό μίλησα για μια πολυεπίπεδη προσπάθεια ανοίγματος του κόμματος. Από την άλλη, νομίζω, ότι είναι η στιγμή, με αφορμή τις δημοτικές εκλογές, για να εμπεδώσουμε μια συμπόρευση που υπήρξε όλο αυτό το διάστημα, από το ΄12 κι έπειτα, με όλους αυτούς που μας στήριξαν πολιτικά, αλλά που ποτέ δεν αποκτήσαμε οργανικές σχέσεις. Είναι διάφοροι πρώην, πρώην από το ΠΑΣΟΚ, πρώην ακόμη και από το χώρο της Δεξιάς, που τα τελευταία χρόνια χειραφετήθηκαν από τη δεξιά παράταξη και τους βλέπουμε, μετά και από την εμπειρία της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, να δηλώνουν, ότι θα είναι μαζί μας. Αυτός είναι ένας τους κόσμος, που ουσιαστικά για να το πω, χρησιμοποιώντας έναν όρος τη βάση του οποίου μας ασκούν κριτική, αποπασοκοποιήθηκε όλα αυτά τα χρόνια και πλέον έχουμε μια κοινή, θολή, διαδρομή συμπόρευσης. Θα πρέπει πλέον με ένα πιο πολιτικό τρόπο να κινηθούμε από εδώ και πέρα μαζί τους, αναφέρομαι κυρίως σε δυνάμεις που θα πρέπει να συμπορευθούμε στο επίπεδο των αυτοδιοικητικών εκλογών. Άρα, αυτό που λέγαμε για τις αριστερές δυνάμεις που απομακρύνθηκαν από εμάς, είναι αναγκαίο, γιατί είναι πολιτικά και ποιοτικά κάτι διαφορετικό, αλλά και από την άλλη υπάρχει όλος αυτός ο κόσμος που τους παρακολουθεί και μας στήριξε και που αναζητά μια μεγαλύτερη πολιτική σχέση μαζί μας.»

Η πιο πάνω ανάλυση, έστω και μικρή αλλά μεστή, στα πλαίσια μιας συνέντευξης τύπου, θεωρώ, ότι βάζει την κοινή συνισταμένη, σε συνδυασμό πάντα με την πιο πάνω απόφαση της Κ.Ε., για την πορεία που πρέπει να ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο αφορά την τακτική και τις συμμαχίες του, τους επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.

 Οι διαρροές που έχουν διαχυθεί εντέχνως στη δημόσια σφαίρα δεν συνάδουν με τη λειτουργία, δράση και πρακτική ενός αριστερού ριζοσπαστικού κόμματος,  που αναφέρεται στην εσωτερική του δημοκρατία και στις αποφάσεις που αυτό λαμβάνει. Πολύ δε περισσότερο απέχουν πόρρω από τις πιο πάνω αναφορές στην πρόσφατη απόφαση της Κ.Ε. και τη συνέντευξη του Πάνου Σκουρλέτη αυτές οι διαρροές που αναφέρονται στην Περιφέρεια Κρήτης και στον Δήμο Ηρακλείου.

Οι πρόσφατες προσωπικές στρατηγικές και οι εγωπαθείς, ατομοκεντρικές πρακτικές στην  κεντρική πολιτική σκηνή επέφεραν τρομερά πλήγματα στην δημόσια εικόνα και της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού και του κυβερνώντος κόμματος. 

Από την άλλη πλευρά, -καθώς ο κόσμος αρχίζει να «ξεμουδιάζει» από τη μέγγενη του τρίτου προγράμματος και να επανέρχεται έστω και δειλά το χαμόγελο στα χείλη του, ακόμη κι αν είναι μισό-, είναι καθήκον των οργανωμένων δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ, να αναστρέψουν αυτό το κλίμα, καθώς υπάρχει χρόνος για ανασύνταξη και συσπείρωσή του, ώστε να δώσει με συνέπεια και έμπνευση τη μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών, έχοντας στο νου πάντα, ότι είναι προτιμότερο να κερδίζεις μέσα σ’ αυτή τη μάχη ξανά την εμπιστοσύνη των μαζών, παρά να στοιχηθείς πίσω από πρόσωπα και υποψηφιότητες, που έχουν  χάσει την έξωθεν καλή μαρτυρία στήνοντας τα δίχτυα της διαπλοκής ακόμη και κατά τη διάρκεια της βαθιάς οικονομικής, πολιτικής και πολιτισμικής κρίσης.

 Οι δυνάμεις δε που που με βάση τα παραπάνω μπορούν να αποτελέσουν συστατικά στοιχεία τέτοιων συμμαχιών,  έχουν  αποστρέψει τα μάτια τους από τα κατεστημένα σχήματα και πρόσωπα, έχοντας στρέψει τα νώτα τους στις πρακτικές τους και αναζητούν μια σταθερά στη ριζοσπαστική αριστερά. 

Αυτή η στάση, κοινωνική, πολιτική και κομματική θα αποτελέσει πρόκριμα και καταλύτη για τις βουλευτικές εκλογές. Αυτά τα τελευταία ισχύουν πολύ περισσότερο για την Κρήτη και το Ηράκλειο…


Ο Γιώργος Μ. Βαθιανάκης είναι νομικός

"Ο ΕΓΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ" ΩΣ ΑΦΟΡΜΗ



Η παρουσίαση στις 27.10.2018, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου και της επετείου του ΟΧΙ, από τον ιστότοπο "ΡΩΓΜΕΣ" του βιβλίου του Γιώργου Μπουγελέκα "Ο εγγονός της Άννας" ήταν η αφορμή: 































Στην εκδήλωση αυτή εκφράστηκε μια αγωνία: Που πάει η ανθρωπότητα με τόσο πλεόνασμα μίσους, με τόσες προκαταλήψεις ακόμα ζωντανές, με τόσα στερεότυπα, με τόση λήθη και διαστρέβλωση; 

Ήταν κατά γενική ομολογία μια ιδιαίτερη εκδήλωση, που το αποτύπωμά της υπήρξε πολύ έντονο, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της σημερινής συγκυρίας, όπου οι φασιστικές και μισαλλόδοξες δοξασίες επανακάμπτουν, απειλώντας να ρίξουν στο σκοτάδι την Ευρώπη του διαφωτισμού.

Έχουμε υποχρέωση να διατηρήσουμε ζωντανές τις μνήμες για να υπάρχει συνειδητοποίηση της ιστορίας, έχουμε υποχρέωση να δημιουργήσουμε μια εκπαίδευση της μνήμης, για να βιωθεί η ιστορία ως ζωντανό κομμάτι, που συνδιαμορφώνει σε μια ρέουσα διαδικασία το παρόν και το μέλλον...






























Χρειάζεται θάρρος σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο για να αντιμετωπιστεί ο φασισμός. Τα στόματα ανοιχτά, τα μυαλά ακονισμένα και απόφαση. Όχι υπεκφυγές και ωραιοποιήσεις.

Ευχαριστούμε όλες και όλους τους συντελεστές, καθώς και τους παρευρισκόμενους, για την πολύτιμη εμπειρία αυτής της εκδήλωσης.

























































Ευχαριστούμε το συγγραφέα Γιώργο Μπουγελέκα για την παρουσία του, τους ηθοποιούς Αντώνη Διαμαντή και Ειρήνη Κουτσάκη (ΟΜΜΑ ΣΤΟΥΝΤΙΟ) για την απόδοση των κειμένων, την αντιδήμαρχο πολιτισμού, εθελοντισμού και μνημείων του δήμου Ηρακλείου Αριστέα Πλεύρη για την παρουσίαση του βιβλίου και τις καίριες παρεμβάσεις της, τις Μαρία Κουσουλάκου και Σοφία Λιάσκου για τη μουσική επιμέλεια και απόδοση, καθώς και την καθηγήτρια, πρώην μαθήτρια του συγγραφέα, Ιωάννα Λαζάρου, για τη δική της ανάλυση του ιστορικού μυθιστορήματος.



















































ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ: "Ο ΕΓΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ"


Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι, σας προσκαλούμε στην εκδήλωση του ιστότοπου "ΡΩΓΜΕΣ"  http://rogmeshra.blogspot.com/  που αφορά στην  παρουσίαση του βιβλίου "Ο εγγονός της Άννας".  

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2018 στις 7.00 μ.μ στο Πολύκεντρο Νεολαίας του Δήμου Ηρακλείου (Ανδόγεω 4) 


Για το βιβλίο θα μιλήσει η αντιδήμαρχος πολιτισμού, εθελοντισμού και μνημείων του δήμου Ηρακλείου Αριστέα Πλεύρη. 

Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Αντώνης Διαμαντής και Ειρήνη Κουτσάκη (ΟΜΜΑ  ΣΤΟΥΝΤΙΟ.

Στην εκδήλωση θα παρευρεθεί και θα μιλήσει και ο ίδιος ο συγγραφέας, Γιώργος Μπουγελέκας.

Η παρουσίαση θα υποστηριχτεί με ανάλογο μουσικό πρόγραμμα.



Λίγα λόγια για το βιβλίο και το συγγραφέα: 

"Αθήνα 2012: Ο Ιάκωβος, ο μικρός εγγονός της Άννας, Εβραίας που γλίτωσε από τις θηριωδίες των Ναζί, γοητεύεται από τα συνθήματα και τις πρακτικές των σημερινών οπαδών τους. 

Αποφασισμένη να τον προστατεύσει, η Άννα θα του μιλήσει για την Ιστορία. Με οδηγό τις αναμνήσεις της, μέσα από την πορεία της στις γειτονιές και στους δρόμους της Αθήνας, ξετυλίγονται πτυχές της ιστορίας των Εβραίων στη διάρκεια της Κατοχής. Οι διώξεις τους, οι πλαστές ταυτότητές τους, η συμμετοχή τους στο ΕΑΜ, η στάση του ραβίνου Μπαρζιλάι, ο ρόλος του αρχιεπίσκοπου Δαμασκηνού, τα αρχεία της Συναγωγής, τα Δεκεμβριανά. 

Το χθες συνδέεται με το σήμερα, καθώς στα χρόνια της κρίσης επιστρέφει ο εφιάλτης του νεοναζισμού. H Άννα με τις αφηγήσεις της προσφέρει στον εγγονό της μαθήματα ζωής και ανθρωπιάς"


Ο Γιώργος Κ. Μπουγελέκας γεννήθηκε στην Αθήνα από γονείς μικρασιάτες. Αποφοίτησε από το 1°  Πρότυπο Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών. Σπούδασε μαθηματικά στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές παιδαγωγικών. Είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάζεται ως καθηγητής μαθηματικών. Διηγήματα και άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε εφημερίδες και περιοδικά.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΕΛΑΝΤΗΣ: Ο ΣΤΑΛΙΝ ΣΤΗΝ ΚΟΛΙΜΑ


Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στις 05 Οκτωβρίου 2018 στο βιβλιοπωλείο "Αναλόγιο" η παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Μπελαντή "Ο Στάλιν στην Κολιμά". Ο ιστότοπος "ΡΩΓΜΕΣ¨ παρουσιάζει την εισήγηση του Νίκου Πρινιωτάκη στο θέμα:


Δεν σας κρύβω ότι η πρώτη αντίδραση μου όταν διάβασα τον τίτλο του βιβλίου του Δ. Μπελαντή ήταν ένας συνδυασμός οδυνηρής έκπληξης και συνάμα περιέργειας. Έκπληξης για το γεγονός ότι είχα διαβάσει πιο μπροστά το βιβλίο του Βαρλάμ Σαλαμόφ Ιστορίες από την Κολιμά (ένα έργο ποταμός 2000 περίπου σελίδων που πρωτοκυκλοφόρησε στη χώρα μας πριν μερικά μόλις χρόνια και 40 περίπου χρόνια μετά την ευρωπαϊκή πρεμιέρα του) ενός έργου που ο ντόπιος κομμουνιστικός πουριτανισμός δεν «επέτρεψε» νωρίτερα την έκδοση του. 

Τι ήταν όμως η Κολιμά; Οφείλω να κάνω μια μικρή παρέκβαση μια και ίσως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν. Επρόκειτο για ένα δίκτυο στρατοπέδων καταναγκαστικής εργασίας, τα γνωστά σε όλους μας γκουλάγκ (στρατοπέδων κρατικών σκλάβων για την ακρίβεια, κύρια αντιφρονούντων) στον βόρειο αρκτικό κύκλο στην ανατολική Σιβηρία. Εκεί σε ακραίες κλιματικές συνθήκες και σε καθεστώς εξαθλίωσης με ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια αλλά και σε μόνιμη και διαρκή κατάσταση δυσθρεψίας οι κρατούμενοι – εξόριστοι επιτελούσαν το έργο εξόρυξης ευγενών μετάλλων για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.




















Πως λοιπόν ο συγγραφέας βάζει τον εμπνευστή αυτού του σατανικού δικτύου να επισκέπτεται την Κολιμά; Ως θύμα ή ως θύτης; Κάτω από ποιες συνθήκες; Το βιβλίο έστω και ως λογοτέχνημα αναφέρεται στην Αριστερά. Πιο σωστά στην κομμουνιστική αριστερά. Στην ιστορία της όχι μέσα από το ιστορικό σύμπαν που είναι κατεγραμμένο και που μας είναι λιγότερο ή περισσότερο γνωστό αλλά μέσα από ένα παράλληλο σύμπαν όπου μέσω της αντιστροφής των ρόλων και της πιθανότητας πολλά μπορεί να είχαν εξελιχτεί διαφορετικά (asitmighthavebeen). 

Το γνωστό σε όλους μας ερώτημα που πολλές φορές μας στοιχειώνει και τους ίδιους: τι θα γινόταν αν… Αν σπούσε η αλληλουχία του χρόνου και τα πράγματα εξελίσσονταν αλλιώς. Η έννοια αυτή της ενδεχομενικότητας μας δίνει την ευκαιρία να αναστοχαστούμε στο τι πραγματικά συνέβη και στο αν θα μπορούσε να ακολουθηθεί μια διαφορετική πορεία απ’ αυτή που ακολουθήθηκε. Να μετρήσουμε δηλαδή αποστάσεις, δυνατότητες, πανουργίες και πιθανότητες. Ο τρόπος αυτός της προσέγγισης προσομοιάζει σ’ αυτό που τόσο στη  λογοτεχνία αλλά λίαν προσφάτως και στην ιστορία έχει καταγραφεί ως alternatehistory (=εναλλακτική ιστορία).

Ο συγγραφέας με εκπληκτική ικανότητα, έμπλεη ευρυμάθειας,που δείχνει αν μη τι άλλο ότι ελέγχει πλήρως το υλικό του, αλλά και βαθιάς ιστορικής γνώσης για την περίοδο στην οποία αναφέρεται μας βάζει γρήγορα στο κλίμα.

«Στην εσωκομματική πάλη μετά τον θάνατο του Λένιν ηττάται ο Στάλιν ο οποίος οδηγείται στην Κολιμά. Εκεί συναντάται με ήδη εξόριστους σταλινικούς που από κοινού οργανώνουν πραξικόπημα αναλαμβάνοντας την εξουσία στην ΑΣΕ και ηγούνται ενός β’ εμφυλίου πολέμου με τη ΔΣΕ, όπου και εκεί οι τροτσκιστοραντεκιστές χάνουν την εξουσία και Γκενσέκ αναλαμβάνει ο Μπέρια. 

Μέσα σε μια τρελή πορεία προσπάθειας διατήρησης της εξουσίας ο Μπέρια αυτοκτονεί και την ηγεσία του νόμιμου κόμματος αναλαμβάνει ο Μολότοφ. Εν τω μεταξύ ο εμφύλιος μαίνεται στην ΑΣΕ. Κάτοχοι πυρηνικής τεχνολογίας όμως οι σοβιετικοί της ΔΣΕ (μιας τεχνολογίας που τους δόθηκε από εξωγήινους) παίρνουν το πάνω χέρι στην εξέλιξη της εμφύλιας διαμάχης την ίδια στιγμή που οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Ιαπωνίας έχουν ήδη εισβάλλει στη χώρα. Και όλα αυτά εν μέσω ενός ενδιαφέροντος πειράματος αντιεξουσιαστικού κομμουνισμού από δραπέτες των κολαστηρίων της Κολιμά. Οι σταλινικοί όμως δεν έχουν πει την τελευταία τους λέξη. Μέσα από μια σειρά ανατροπών και  διεκδικήσεων το υπερόπλο ξεφεύγει από τον έλεγχο της εξουσίας και μια ατομική βόμβα (από τις 2 που διαθέτει το κρατικό οπλοστάσιο) εκρήγνυται πάνω από τη Μόσχα καταστρέφοντας την. Η κατοχή πυρηνικής τεχνολογίας από τους Σοβιετικούς προκαλεί μια σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (Γερμανία, Ιαπωνία) που είχαν περικυκλώσει την ΣΕ λύνοντας τον αποκλεισμό της και υπογράφοντας συνθήκη ειρήνης μαζί της. Εν τω μεταξύ ο Στάλιν σε μια κρίση παράνοιας γίνεται πλέον τρόφιμος τρελοκομείου και στο τέλος αυτοκτονεί εν μέσω παροραμάτων, ψευδαισθήσεων αλλά και ενοχών για την καταστροφή της Μόσχας. Το διεθνές πολιτικό σκηνικό ανασυντίθεται αρχικά με διαλύσεις πολλών ΚΚ αλλά εν τέλει αναζωπυρώνει τον ριζοσπαστισμό του εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης. Ο Αϊνστάιν που είχε βοηθήσει στην κατασκευή των υπερόπλων παρατά την επιστήμη και γίνεται ψαράς, ακτιβιστής και συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας ενώ στο εσωτερικό της Ένωσης την εξουσία παίρνει ξανά ο Ράντεκ εφαρμόζοντας ένα σοσιαλιστικό πολυκομματισμό».

Με φόντο λοιπόν αυτό το παράλληλο σύμπαν που μόλις σας περιέγραψα και που ενίοτε συμπίπτει ή συναντάται με το δικό μας ο Μπελαντής βρίσκει την ευκαιρία  να μιλήσει για μια σειρά από θέματα που τον/μας απασχολούν ή τον/μας απασχόλησαν κάποια στιγμή στο παρελθόν. Το παρελθόν βέβαια δεν νοείται σαν κάτι που βρίσκεται «εκεί» κάπου έξω και μακριά από μας αλλά «μέσα» μας, συστρεφόμενο και παλλόμενο εντός μας. Και αυτό έχει σημασία γιατί μέσα από τη γραφή του Μπελαντή περνούν άρρητα και ανομολόγητα οι σκέψεις, οι κρίσεις οι προβολές και οι επιθυμίες του για το σήμερα. Με αυτή την έννοια η επίσκεψή του στους ιστορικούς ατραπούς δεν διακατέχεται από μια ανάγκη ανάκλησης στη μνήμη του,προσώπων και γεγονότων (σαν ένα προσκλητήριο νεκρών), για να δοξάσει ή να συντρίψει απόψεις και ιδεολογίες. Αντιθέτως γίνεται με τον πιο γόνιμο και παραγωγικό τρόπο. Αναρωτιέται φωναχτά, θέτει ερωτήματα που ζητούν την απάντηση τους. Κοιτά στο μέλλον και όχι στο παρελθόν. Όλη του η προσπάθεια διακατέχεται από μια λεπτή διάθεση ιστορικής ειρωνείας. Θυμίζει με τη γραφή του τον «Άνθρωπο στο ψηλό κάστρο» του γνωστού συγγραφέα έργων επιστημονικής φαντασίας PhilipK. Dick.

Οι άνθρωποι στο παράλληλο σύμπαν του Μπελαντή, επαγγελματίες επαναστάτες και παράγωγα ενός νέου ιστορικού ανθρωπότυπου, χάνουν βασικά στοιχεία της ανθρωπινότητας τους. Μεταβάλλονται σε τέρατα όπου ο αγώνας της επιβίωσης και το κυνηγητό της εξουσίας αποτελούν την απώτερη και ύστατη επιδίωξη τους. Ο αγώνας αυτός για κατίσχυση είναι όμως πλήρως αναντίστοιχος των ιδεών που κομίζουν. Η νέα κοινωνία που ευαγγελίζονται περνά τελικά μέσα από μια κοιλάδα αίματος. Δεν σκοτώνουν απλώς (το κάνουν και αυτό βέβαια όταν και αν χρειαστεί) αλλά χειραγωγούν και βάζουν άλλους να σκοτώσουν. Μετά βέβαια σκοτώνουν οι ίδιοι τα υποχείρια τους για να μην υπάρχει καν η δυνατότητα μνήμης και μαρτυρίας. Τα πειστήρια του εγκλήματος εξαφανίζονται ως δια μαγείας (υγροποιούνται όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται). Ο κύκλος των επαναστατών μοιάζει τελικά με μια εποχή στην κόλαση. Σε ένα γενικευμένο πόλεμο όλων έναντι όλων. Οι μάζες απλά παρακολουθούν αμέτοχες και ανίκανες να επηρεάσουν τους αντιμαχόμενους μέσα από την προβολή και αντιπαραβολή τέτοιας ισχύος. Η πυκνότητα των γεγονότων είναι τέτοια (τα πάντα εξελίσσονται σε 1/5 μήνα)που μας κρατά σε μια εναγώνια και συνεχή ένταση.

Τα ερωτήματα στο τέλος της ανάγνωσης πέφτουν βροχή και είμαστε εδώ,εν τέλει,  όχι για να δώσουμε μόνιμες και συνολικές απαντήσεις ως άλλοι ειδήμονες επί παντός επιστητού, αλλά για να αναρωτηθούμε αρχικά, να αναγνωρίσουμε κατόπιν και να κατανοήσουμε εν τέλει ότι η απουσία μόνιμων διευθετήσεων σε τέτοια ζητήματα δεν συνιστά έλλειμμα αλλά αποτελεί εγγενές στοιχείο της ανθρώπινης δραστηριότητας με το οποίο οφείλουμε να συμπορευθούμε. Σταχυολογώ εν τάχει μερικά μόνο απ’ αυτά τα ερωτήματα και φυσικά καλείται ο καθένας να προσθέσει τα δικά του:

  • Ποια η σχέση του εβραϊσμού με τον μαρξισμό;
  • Ποια η λογική του απεδαφικοποιημένου αυστρομαρξισμού και πως αυτή επηρέασε πρόσωπα ή καθόρισε εξελίξεις στη χώρα της επανάστασης;
  • Ποια η σχέση διεθνισμού και πατριωτισμού;
  • Ποια τα όρια (αν υπάρχουν) για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού σε μια υπανάπτυκτη και κύρια αγροτική χώρα;
  •  Ποια τα όρια άσκησης πολιτικής σε συνθήκες καπιταλιστικής περικύκλωσης;
  • Γιατί η γραφειοκρατία μπόρεσε όχι μόνο να υποκαταστήσει δημοκρατικές λειτουργίες αλλά λειτούργησε ως υπερτάξη κατέχοντας το μονοπώλιο πολιτικής και κρατικής βίας;
  • Ποιος ο ρόλος της προσωπικότητας στην Ιστορία;
  • Γιατί ο Στάλιν κατάφερε να κερδίσει στον εσωκομματικό αγώνα και να καταστεί κυρίαρχος;
  • Ποια τα όρια αλλά και οι αναφορές αυτού που ιστορικά ονοματίστηκε ως Σταλινισμός; Ως –ισμόςόχι δηλαδή ως απλή πρακτική άσκησης εξουσίας ή σαν καθεστώς προσωπολατρείας αλλά ως συνολικό ιδεολογικοπολιτικό φαινόμενο που εξακολουθεί μέχρι σήμερα να είναι κυρίαρχο από τη δεξιά σοσιαλδημοκρατία μέχρι τις αριστερίστικες σέχτες.
  • Γιατί τα σοβιέτ αδρανοποιήθηκαν αρχικά και υποκαταστάθηκαν τελικά από το κρατικοποιημένο κόμμα;
  • Που οδήγησε ο κρατικός καπιταλισμός και η συγγενής λογική ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων;
  • Ποιος ο ρόλος της αγροτικής τάξης στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και τα όρια της κολλεκτιβοποίησης;

Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα που θα μπορούσαμε να θέσουμε. Η επίσκεψη μας σ’ αυτές τις χρονορωγμές είναι εκ των πραγμάτων λειψή και ατελέσφορη. Γίνεται αποκλειστικά μέσω ανάγνωσης διατηρώντας μια βολική απόσταση χρόνου. Αρκεί αυτό για να μας οδηγήσει σε πιο ασφαλή συμπεράσματα ή μήπως αποτελεί δικαιολογία για να «κρύψουμε» πράγματα κάτω από το χαλάκι, μην μπορώντας και μην αντέχοντας την αναμέτρηση μαζί τους; Αυτή όμως δε είναι και η διαφορά μεταξύ μαρτυρίας, βιώματος  και ιστορίας; Από την άλλη χρησιμοποιώντας τα ίδια τα λόγια του συγγραφέα στο τέλος του έργου και έχοντας επίγνωση της ασημαντότητας μας δεν είμαστε βέβαια ούτε η εργατική τάξη αυτοπροσώπως για να παίξουμε το ρολό του κριτή αλλά ούτε και το Χεγκελιανό Πνεύμα της Ιστορίας. 

Πολίτες πάρτε την υπόθεση στα χέρια σας λοιπόν!


Ο Νίκος Πρινιωτάκης είναι πολιτικός επιστήμονας - ιστορικός

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ: Ο ΣΤΑΛΙΝ ΣΤΗΝ ΚΟΛΙΜΑ




Το 1936 ο Στάλιν εξορίζεται στην Κολιμά. Η Σοβιετική Ένωση διχοτομείται σε Δυτική και Ανατολική. Στην Δυτική ηγείται ο Μπέρια και αργότερα ο Μολότοφ. Στην Ανατολική και εξεγερμένη ηγείται ο Στάλιν. Ακολουθεί εμφύλιος -ο δεύτερος αυτή τη φορά- με τους ήρωες να είναι ανυποχώρητοι και χωρίς έλεος για τους αντιπάλους τους. Ποιο είναι το τέλος;


Οι μελέτες που εμφανίστηκαν στην ελληνική βιβλιογραφία με αφορμή τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή επανάσταση προσπαθούν να αποτιμήσουν το γεγονός και να διερευνήσουν τις αιτίες της κατάρρευσης ενός κολοσσιαίου εγχειρήματος. Απεναντίας, εδώ έχουμε ένα μυθιστόρημα, γραμμένο με έντονο συναίσθημα και μια απάντηση στο “τι θα γινόταν αν...”


Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΕΛΙΤ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΟΥ 20ου ΚΑΙ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ


Του Δημήτρη Μπελαντή

Συνέδριο στην Βιάννο,  14 ως και 16 Σεπτεμβρίου 2018
Κύριε πρόεδρε, Φίλες και φίλοι, συναγωνιστές και συναγωνίστριες, 
Θα ήθελα, κατ’ αρχάς, να ευχαριστήσω θερμά την Οργανωτική Επιτροπή και όλους εσάς  που βρίσκεστε εδώ για την εξαιρετική διοργάνωση αλλά και για την  ευγενική πρόσκληση που μου απευθύνατε στο Τρίτο Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Ολοκαυτώματα και τις Γερμανικές Αποζημιώσεις.  Αποτελεί μεγάλη μου τιμή να συμμετάσχω σε αυτό το Συνέδριο  στην ηρωική και πολύπαθη  Βιάννο και για λόγους ιστορικούς και ηθικούς  εξέχουσας σημασίας  συνδεόμενους με το αίτημα των αποζημιώσεων και για ένα ακόμη λόγο παραπάνω, καθώς έλκω  κι εγώ ο ίδιος την πατρική μου καταγωγή  από τον νομό Ηρακλείου Κρήτης. 
Θα  επιθυμούσα να ξεκινήσω την Εισήγησή μου με  την εξής διαπίστωση. Η χρόνια άρνηση μέχρι  και σήμερα  του μεταπολεμικού  γερμανικού κράτους να ανταποκριθεί στο καθήκον του για την καταβολή των Γερμανικών Αποζημιώσεων  καθώς και της οφειλής του Κατοχικού Δανείου στους παθόντες ή τους κληρονόμους αυτών καθώς και στο ελληνικό κράτος  συνιστά μια έκφραση εξουσιαστικής ισχύος και αλαζονείας αυτού και των πολιτικών εκπροσώπων του. Συνδεόμενης με την  πάγια άρνηση ότι υφίσταται τέτοια νομική υποχρέωση. Είναι αυτό το ίδιο γερμανικό κράτος που έχει διαδραματίσει στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης  έναν πρωταγωνιστικό  και βαρύνοντα ρόλο τα τελευταία οκτώ χρόνια στην διαμόρφωση  και επιβολή ενός δυσβάσταχτου και καταθλιπτικού  μνημονιακού καθεστώτος, το οποίο όχι μόνο βάρυνε εξαιρετικά την ζωή των λαϊκών ιδίως τάξεων και των εργαζομένων αλλά και αφαίμαξε την πραγματική οικονομία της χώρας και την προσέδεσε  σε ένα μη βιώσιμο χρέος, το οποίο θα την ακολουθεί για έναν άγνωστο ακόμη αριθμό  δεκαετιών. Το καθεστώς αυτό , παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, είναι ακόμη εδώ και ήρθε για να μείνει. Βεβαίως, αυτή η επίκριση κατά του γερμανικού κράτους δεν αφορά συλλήβδην τον φίλο  γερμανικό λαό, παρά μόνο τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ του, δεν έχουμε μια οπτική συλλογικής ευθύνης. 
Η θέση αυτής εδώ της Εισήγησης έγκειται στο ότι μια ορισμένη αντίληψη ισχύος και επικυριαρχίας στην Ευρώπη, κυρίαρχα οικονομικής, νομισματικής και γεωπολιτικής  συνέχισε να αναπτύσσεται στην Γερμανία καθ’όλον τον 20ο αιώνα αλλά και μέχρις σήμερα και μάλιστα ανεξάρτητα σχετικά από την μορφή καθεστώτος ή πολιτεύματος. Αναπτύχθηκε στην αυτοκρατορική Γερμανία του Γουλιέλμου του Β’, του γνωστού  στην Ελλάδα ως «Κάιζερ» , συνέχισε με άλλες μορφές επί ναζισμού και στην συνέχεια, μετά την οικονομική ανασύνταξη της Δυτικής Γερμανίας και τελικά την ενοποίηση της Γερμανίας το 1990, αναπαράχθηκε ξανά και πάλι με νέες μορφές. Οι μορφές αλλάζουν, τα περιεχόμενα μένουν τα ίδια ή μάλλον είναι συγκλίνοντα. Στην πρώτη και  δεύτερη περίοδο η βούληση επικράτησης στην Ευρώπη εκφράστηκε τελικά στρατιωτικά, με  την εξαπόλυση του Α’ και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και την βαναυσότητα που τους συνόδευσε στην τρίτη περίοδο εκφράσθηκε βασικά με οικονομικά, χρηματοπιστωτικά και διπλωματικά μέσα και μορφές.  Ένας πολύ σημαντικός Γερμανός  δημοκρατικός ιστορικός ο Φριτς Φίσερ αφιέρωσε όλο του το επιστημονικό  έργο ζωής για να αποδείξει αυτήν την «γραμμή συνέχειας» στην εξωτερική πολιτική της Γερμανίας κατά τον 20ο αιώνα.  Βεβαίως, για τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και ιδίως τον Πρώτο δεν ευθύνεται αποκλειστικά η Γερμανία, εδώ όμως θα αναπτύξουμε κυρίως αυτήν την διάσταση, μην αγνοώντας και τις ευθύνες άλλων μεγάλων  δυνάμεων όπως ιδίως η Βρετανία και η Γαλλία.
Θα τεθεί εδώ το  εύλογο ερώτημα: μα καλά, τι σχέση μπορεί να έχει η  ηγεμονική και συχνά κερδοσκοπική πολιτική της Γερμανίας σε μια οικονομική ένωση όπως η ΕΟΚ και μετά η Ευρωπαϊκή Ένωση  με τον Κάιζερ ή τον ναζισμό, αφού εκείνα τα μορφώματα των γερμανικών ελίτ κυρίως σκόπευαν στην στρατιωτική κατάκτηση της Ευρώπης, κάτι που  σήμερα  θεωρείται αδιανόητο πιά;
Και όμως. Θα σας διαβάσω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα:
«Πρέπει να δημιουργήσουμε μια Κεντρική Ευρωπαϊκή Οικονομική Ένωση, με κοινές συμφωνίες (άρσης) φόρων και δασμών, η οποία θα περιλαμβάνει την Γαλλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Δανία, την Αυστροουγγαρία, την Πολωνία και ίσως την Ιταλία, Σουηδία και Νορβηγία. Αυτή η Ένωση  δεν θα έχει μόνο συντακτική ανώτατη εξουσία κατά τρόπο που όλα τα μέλη της θα είναι (τυπικά)  ίσα αλλά στην πραγματικότητα θα τεθεί υπό γερμανική ηγεσία και πρέπει να σταθεροποιήσει την γερμανική οικονομική κυριαρχία στην Μέση Ευρώπη (“ Mitteleuropa” [1].



















Αυτή η περίφημη φράση δεν ανήκει –όπως είναι εύληπτο από την αναφορά στην Αυστροουγγαρία- στον Χέλμουτ Κολ  ή τον Χέλμουτ Σμιττ των παλιότερων γερμανικών δεκαετιών, πολύ περισσότερο δεν ανήκει στους σημερινούς διαχειριστές της Ευρωζώνης ή της Ε.Ε. , τον Γιουνκέρ ή τον Ντράγκι. Δεν ανήκει καν στον Βόλφγκανγκ  Σόιμπλε ή στην καγκελλάριο της Γερμανίας, όπως θα ήταν φυσικότερο.  Περιέργως, γράφτηκε τον Ιούλιο του 1914, λίγο πριν από την έκρηξη του Α’Π.Π., από τον τότε καγκελλάριο του Κάιζερ Μπέτμαν- Χόλλβεκ. Μάλιστα, η φράση ανήκει στην απόρρητη  έκθεση του Χόλλβεκ προς τον αξιωματούχο  Γκόσεν, σε μια περίοδο όπου η Γερμανία σχεδίαζε τον πόλεμο από την πλευρά της και  δεν είχε ανακοινώσει ακόμη  πολεμικούς στόχους προσάρτησης ζωνών όπως το Βέλγιο ή την Βόρεια Γαλλία (με τα πλούσια μεταλλεύματά της), όπως θα έκανε λίγο μετά, τον Σεπτέμβριο του 1914, σε πλήρη πολεμικό αναβρασμό.
Όπως περιγράφει ο γνωστός βρετανός ιστορικός Niall Ferguson[2], η ιδέα μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό γερμανική ιμπεριαλιστική ηγεμονία ήταν μια idée fixe του κεντρικού πυρήνα του γερμανικού πολιτικού και οικονομικού προσωπικού πριν και κατά την διάρκεια του Α’ Π.Π. Ενδεικτικά, μπορούμε να αναφέρουμε τις ρήσεις σημαντικών ιδεολόγων του καθεστώτος, όπως ο διεθνολόγος Χανς Ντελμπρυκ, κατά τον οποίο «Μόνον μια Ευρώπη που δημιουργεί μια Φορολογική και Δασμολογική Ένωση (Zollverein) μπορεί να αντιμετωπίσει με ικανοποιητική ισχύ τις υπερέχουσες σημαντικά  δυνάμεις και αποθέματα πέρα από τον Ατλαντικό». Ενώ ο Γκύσταβ Μύλλερ μιλούσε για τις «Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης», περιλαμβάνοντας τις παραπάνω χώρες και κάποιες ακόμη. Ο δε βαρώνος Λούντβιχ φον Φαλκενχάουζεν έγραφε για την «αντιμετώπιση των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Ρώσικης Αυτοκρατορίας με ένα συμπαγές οικονομικό μπλοκ, το οποίο θα αντιπροσωπεύει τα ευρωπαϊκά κράτη… κάτω από γερμανική ηγεσία με σκοπό α) να διασφαλίσει στα μέλη και ιδίως στην Γερμανία την κυριαρχία στην ευρωπαϊκή αγορά και β) να οδηγήσει την ενωμένη οικονομική αυτή δύναμη της Ενωμένης Ευρώπης στο πεδίο της σύγκρουσης με τις άλλες διεθνείς δυνάμεις όσον αφορά τους όρους εισχώρησης της κάθε μιας στην αγορά της άλλης». Προς το ίδιο σχέδιο προσανατολιζόταν και ο σημαντικός πολιτικός και τραπεζίτης Βάλτερ Ρατενάου, ο οποίος αργότερα θεωρήθηκε από την Άκρα Δεξιά υπεύθυνος για την Συνθήκη των  Βερσαλλιών και δολοφονήθηκε (1922).    
Παρά την εκτίμηση του  Nial Ferguson (ενισχυμένη και από τον βρετανικό σωβινισμό) ότι η Γερμανία ήταν τότε πολύ αδύνατη για να οικοδομήσει έναν τέτοιο ευρωπαϊκό συσχετισμό δύναμης (βλ. και σε Ferguson «Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος»., εκδ. Ιωλκός), είναι βέβαιο ότι το σχέδιο αυτό ήταν κεντρικό εντός των τειχών της καϊζερικής Γερμανίας. Σε συνθήκες πάλης για την διεθνή ιμπεριαλιστική κυριαρχία (όπως αποτυπώνεται και στο βιβλίο του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό), η Γερμανία και οι σύμμαχοί της αποτελούσαν το ανερχόμενο αλλά ακόμη υποδεέστερο μπλοκ έναντι της κρατούσας  Αντάντ.  Δεν είχαν αποικίες, δεν είχαν επαρκή ενεργειακά αποθέματα, ήταν περικυκλωμένοι γεωπολιτικά μεταξύ Γαλλίας και Ρωσίας. Προέβλεπαν την κάθοδο του Βρετανού διεθνούς ηγεμόνα και ήθελαν να προλάβουν την άνοδο των Ηνωμένων Πολιτειών. Προσπαθούσαν, λοιπόν, να  ενεργοποιήσουν ένα ευρύτερο μπλοκ δυνάμεων και κρατικών οντοτήτων, να ανοίξουν έναν «γεωοικονομικό κρίσιμο χώρο», σύμφωνα και με την θεωρία του Φρήντριχ Ραίτσελ,  με στρατιωτικά και γεωπολιτικά μέσα.  Πυρήνας του θα ήταν η «Μέση Ευρώπη» (η Αυστροουγγαρία, η Πολωνία, η Σκανδιναβία,  πιθανόν η Ιταλία) ως πρώτος ομόκεντρος κύκλος εθνών είτε ήδη κατεχόμενων είτε συνδεόμενων εθνοτικά-πολιτισμικά ή οικονομικά με την Γερμανία. Ο δεύτερος κύκλος με επίκεντρο την Γαλλία θα συνιστούσε μια ζώνη απόλυτα κυριαρχούμενη από την «Μέση Ευρώπη» και χωρίς δικαιώματα στην πράξη συγκαθορισμού της κοινής πολιτικής, ένα είδος «Νότου» κατ’ αναλογία προς τα σημερινά.  Ο τρίτος κύκλος, η ρωσική ενδοχώρα θα ήταν μια απλή αποικία, η οποία θα διασφάλιζε τον ευρασιατικό έλεγχο.  Ο σχεδιασμός δεν έφτανε μέχρι το σημείο του «κοινού νομίσματος»,  αν και, προφανώς, είχαν στο μυαλό τους μια σταθερή ισοτιμία των λοιπών νομισμάτων με το  αυτοκρατορικό μάρκο. Παρατηρούμε, ήδη σε αυτό το στάδιο, μια τάση κατοχύρωσης της γερμανικής προτεραιότητας ως αυτονόητα ενισχυτικής του κοινού συμφέροντος χωρίς την αναφορά σε μέτρα που όντως θα προωθούν την κοινή ευημερία (ακόμη και στον σκληρό πυρήνα της  «Μέσης Ευρώπης»). Μια ελλειματικότητα δηλαδή στο γερμανικό ηγεμονικό σχέδιο, μια τάση κυριαρχίας με «λειψή» ηγεμονία.   
Η ήττα του 1918 και οι Βερσαλλίες έβαλαν στην ηττημένη Γερμανία καθήκοντα απλής επιβίωσης. Όμως, το σχέδιο αυτό δεν έσβησε στους ιμπεριαλιστικούς γερμανικούς κύκλους και αναβίωσε με την άνοδο του ναζισμού. Εδώ, το σχέδιο της «Μέσης Ευρώπης» και της «Οικονομικής Ευρωπαϊκής Ένωσης» έλαβε ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις και ιδίως μετά την κατάκτηση των ευρωπαϊκών κρατών από τους ναζί και την διαμόρφωση «εξαρτημένων» από αυτούς κυβερνήσεων – του τύπου Κουίσλινγκ.
Ήδη, στο περίφημο «Δεύτερο Βιβλίο» του  (1928), μετά το «Ο Αγών μου»,  ο Χίτλερ μίλαγε για έναν ρατσιστικό, αντικομμουνιστικό και άρειο «ευρωπαϊσμό», για τον οποίο άξιζε να πεθάνει κανείς.  Πλέον, η «Ενωμένη Ευρώπη» δεν διέθετε καν τα περιθώρια συγκαθορισμού  εκ μέρους των λοιπών κρατών αλλά μετατρεπόταν σε εσωτερικό οικονομικό χώρο της Μείζονος Γερμανίας (όπου είχαν ενταχθεί και χώρες της «Μέσης Ευρώπης», όπως η  Αυστρία, η Τσεχία και η Σλοβακία, μέρος της Πολωνίας κλπ), αγορά της και προμηθευτή φτηνών πρώτων υλών και φτηνής εργατικής δύναμης.   
Κατά την περίοδο οικονομικής διακυβέρνησης του Γ. Σαχτ , του Χ. Γκαίρινγκ και τελικά του Α. Σπέερ, υπήρξε έντονη εσωτερική συζήτηση  για την διαμόρφωση μιας «Οικονομικής Ένωσης», η οποία θα είχε μάλλον  και ενιαίο νόμισμα, το  γερμανικό μάρκο.Το θέμα αυτό ήταν στρατηγικά ανοιχτό και προωθούνταν κυρίως από  μονοπώλια όπως  ο χημικός κολοσσός  I.G.Farben, που αντλούσαν δυναμικό  εκατομμυρίων σκλάβων-εργατών από διάφορες χώρες για να αναπτύσσονται αζημίως. Όπως είχε επισημάνει στις 25-10-1940 ο παράγων της γερμανικής οικονομίας  και του τραπεζικού τομέα  Χέρμανν Άπς,  μιλώντας στο γερμανικό ινστιτούτο για τις τράπεζες  και την τραπεζική δραστηριότητα, η κοινή ευρωπαϊκή πολιτική θα ενίσχυε σημαντικά τόσο τις εξαγωγές γερμανικών κεφαλαίων όσο και γενικότερα την οικονομικοπολιτική διείσδυση και σε περιοχές εκτός Ευρώπης, θα ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία. Αυτό ήταν το σχέδιο και πριν από το 1914,  αυτό θα προχωρήσουμε και τώρα, συμπλήρωνε ο Άπς [3]. Μας θυμίζει τίποτε;
Επιπλέον, αυτή η τοποθέτηση αποδεικνύει ότι πέρα από την τερατώδη ναζιστική ιδεολογία, ή μάλλον με όχημα αυτήν, η γερμανική οικονομική και πολιτικοστρατιωτική άρχουσα τάξη, οι μεγάλες μονοπωλιακές εταιρείες και τραστ,  πάλευαν για την οικονομική αναδιοργάνωση όλης της Ευρώπης, από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια,  υπό τον  γερμανικό καπιταλιστικό ιμπεριαλισμό και με σκοπό να αξιοποιήσουν το σύνολο των ευρωπαϊκών παραγωγικών δυνάμεων για να εξασφαλίσουν την διεθνή οικονομική και πολιτική  τους κυριαρχία. 
Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν παράφρονες, διέθεταν έναν διαστροφικού τύπου ακραίο οικονομικό ορθολογισμό, εδραιωμένο, βεβαίως, πάνω σε εκατομμύρια πτώματα.   
Ενδιαφέρον είναι, ακόμη, ότι και αστικοί  κύκλοι αντιπολιτευόμενοι προς τον Χίτλερ  και το καθεστώς του   στην  διάρκεια  του πολέμου  (όπως ο διπλωμάτης   Ούλριχ φον Χάσσελ, ο Γιοχάννες Πόπιτς, πρώην Υπουργός οικονομικών της Πρωσσίας,  ο   Καρλ Φρήντριχ  Γκέρντελερ, Δήμαρχος της Λειψίας και ο στρατηγός Λούντβιχ  Μπεκ, πρώην επιτελάρχης του Γερμανικού Γενικού Επιτελείου ως το 1938,   που θα επιχειρούσαν τον Ιούλιο του 1944 την δολοφονία του Χίτλερ , «επιχείρηση Βαλκυρία)  διατύπωναν την άποψη ότι η γερμανική κατάκτηση της Ευρώπης είναι πια ένα δεδομένο και   ότι η οικοδόμηση κοινών ευρωπαϊκών οικονομικών θεσμών στην Ευρώπη με άρση δασμών και ενιαίο νόμισμα  ( ένας ευρωπαϊκός κρατικός σύνδεσμος )  θα αντιστάθμιζε  προοπτικά την συγκεντρωτική εξουσία του Χίτλερ, θα αμυνόταν κατά του μπολσεβικισμού, θα ενίσχυε  την κοινή ευημερία και θα αντικαθιστούσε την στρατιωτική υποταγή με την οικονομική ειρηνική  συνεργασία [4].  Συνεπώς, αυτή η οικονομική και πολιτική στρατηγική, αν και ανταποκρινόταν πλήρως στα συμφέροντα του γερμανικού ιμπεριαλιστικού εθνικισμού, καταλάμβανε μια ευρύτερη από τον ναζισμό πλαισίωση της γερμανικής οικονομικής και κοινωνικής ελίτ, η οποία ακόμη και το 1944 έλπιζε ότι θα διατηρούσε την  οικονομική της εξουσία στην Ευρώπη, ακόμη και μετά την άμβλυνση ή την πτώση του ναζιστικού καθεστώτος.   
Ήταν οι βλέψεις αυτών των ανθρώπων πολύ μακρυά από την πραγματικότητα ή η πτώση του ναζισμού τους διέψευσε  απόλυτα; Όχι, κατά την γνώμη μου, δεν τους διέψευσε. Στην Δυτική Γερμανία, μεταπολεμικά,  πολλοί άνθρωποι της οικονομικής και της διοικητικής ελίτ παρέμειναν στις θέσεις τους, για να συμβάλλουν κατά του κομμουνισμού  με την εμπειρία τους. Όταν ξέσπασε το σχετικό με τις αποζημιώσεις σκάνδαλο Μαξ Μέρτεν το 1959, ο εξέχων ναζί  νομικός Χανς Γιόζεφ Γκλόμπκε, ο ίδιος  που έγραψε τους «Νόμους της Νυρεμβέργης» κατά των Εβραίων, ήταν ο διευθυντής του γραφείου του πρωθυπουργού Κόνραντ Αντενάουερ και αυτός που χειρίστηκε το σκάνδαλο Μέρτεν. Κι αργότερα, ο σχεδιασμός του ευρώ δεν ήταν καθόλου  μακρυά από τα γερμανικά σχέδια για μια Ενωμένη Ευρώπη υπό την αποκλειστική τους κυριαρχία.  
Με αυτό θέλω να πω και να κλείσω την εισήγησή μου ότι παρά την πολύ σημαντική διαφορά ανάμεσα στην εποχή  του ναζισμού και στο σημερινό δημοκρατικό γερμανικό κράτος, η λογική της γερμανικής επιβολής και κυριαρχίας πάνω στους ευρωπαϊκούς λαούς, τότε με τα όπλα και τώρα με τα χρηματικο-οικονομικά μέσα, δεν έπαψε να υπάρχει και  να αναπτύσσεται με διαφορετικούς πάντοτε τρόπους αλλά ίδια κατεύθυνση, εδώ και έναν αιώνα και πλέον. Η Γερμανία δεν έμαθε από το παρελθόν της.


Σας ευχαριστώ θερμά για την υπομονή σας,

Ο Δημήτρης Μπελαντής είναι Δρ. Νομικής-Δικηγόρος 

      



[1] .Βλ. σχετικά σε Fritz Fischer “Germany’s War Aims in the First World War”, 1968, σελ. 470.

[2] Bλ. σε  Ν. Ferguson “The Kaiser’s European Union” in “Virtual History-Altermatives and Counterfactuals”, London 1997, σελ. 228 επ., 256 επ.

[3] . Ralph Giordano “Wenn Hitler den Krieg gewonnen haette”, Koeln 2000., σελ.  226 επ., 230 επ.
[4] Karl Heinz Roth/ Angelika Ebbimghaus “ Rote Kapellen –Kreisauer Kreise-Schwarze Kapellen” , Hamburg 2004.